Een boek dat écht gelukkig maakt

Jarenlang bespreek ik nieuwe boeken voor Medisch Contact. Ik krijg tweehonderd woorden voor een korte beschrijving van de inhoud en een globaal oordeel. Dat houdt niet over maar meestal lukt het.

Maar nu dus niet: weinig boeken hebben de laatste twee jaar zoveel stof doen opwaaien als de mega-bestseller Gray van de gezaghebbende Amerikaanse psychiater Ethan Peale; de zojuist uitgekomen Nederlandse vertaling verdient ruimer aandacht. The New York Times beschreef Gray als ‘een boek dat écht gelukkig maakt’. Vergeet vanaf nu alle andere boeken over levenskunst.

Zoals wellicht bekend is Peale al jarenlang verbonden aan de Harvard University. Met een uitgebreid team van wetenschappers maakt hij naast eigen onderzoek gebruik van gigantische databanken om lastige onderwerpen in kaart te brengen en diepgaand te analyseren. Hij roeit met zijn eigenzinnige visie vaak tegen de stroom in, hetgeen uiteraard bij vakgenoten op veel weerstand stuit. Voor Peale bestaan er geen heilige huisjes. Zelfs aan alom aanvaarde ideeën, waaraan niemand twijfelt, durft hij te tornen. In Grijs doet hij dat overtuigend: wie gelukkig wil worden moet niet zichzelf willen profileren maar juist onderduiken in de grijze massa. Goeroes die prediken dat ieder mens zijn droom moet najagen om gelukkig te worden, bereiken juist het tegendeel.

Wie gelukkig wil worden, moet onderduiken in de grijze massa

De ‘battle’ om jezelf van de rest te onderscheiden brengt forse schade toe aan de gezondheid. Mensen transformeren in narcistische egotrippers die niet meer in staat zijn tot duurzame relaties. Excelleren lijkt mooi maar roept juist het kwade in de mens naar boven. Het is niet de machtswellust waardoor mensen de strijd met anderen aangaan maar juist de strijd met anderen die tot machtswellust leidt. Peale baseert zich op een indrukwekkende hoeveelheid cijfers. Zijn visie op de samenleving is ronduit verontrustend. Natuurlijk rijst de vraag in hoeverre de Amerikaanse samenleving vergeleken kan worden met die van ons maar er zijn weinig redenen om te veronderstellen dat het in Nederland heel anders zou zijn.

Klik op afbeelding om tekst te vergroten

De boodschap van Peale spreekt al uit de titel en de voorkant van het boek: ga leven als een grijze muis (volgens mij staat er overigens geen muis maar een rat afgebeeld) en kruip terug in jouw veilige holletje. Zoek geborgenheid!

In Grijs wordt een eenvoudig stappenplan gepresenteerd om dit te realiseren. Wie het boek leest, vraagt zich af waarom wij ons massaal hebben laten verleiden om de verkeerde richting in te slaan. Op internet staan duizenden reacties van enthousiaste lezers die dankzij dit boek weer écht gelukkig zijn geworden. Helaas loopt de Nederlandse vertaling wat stroef en ook de opmaak had beter gekund. Wie het Engels goed beheerst adviseer ik daarom de oorspronkelijke uitgave. Onlangs verscheen de 31ste druk.