Favoriete pil – De thuiskomst
Coes Delprat (Amsterdam, 1970) is fertiliteitsarts in het VUmc in Amsterdam. Haar favoriete pil: de roman De thuiskomst van Anna Enquist.
Tekst: Frank van Kolfschooten | Beeld: De beeldredaktie/Peter Strelitski
“De thuiskomst is een historische roman waarin je wilt blijven doorlezen”, zegt de Amsterdamse fertiliteitsarts Coes Delprat. “Schrijfster Anna Enquist brengt je op een levendige manier heel dicht bij de hoofdpersoon.”
Die hoofdpersoon is Elizabeth Batts, vrouw van de beroemde achttiende-eeuwse Britse zeevaarder en cartograaf James Cook. Het verhaal wordt vanuit haar perspectief verteld, waarbij Enquist handig gebruikmaakt van de historische scheepsjournaals van Cook. “Zo lees je hoe hij scheurbuik probeerde te voorkomen door de bemanning onder meer zuurkool te laten eten, een interessant onderdeel van de medische geschiedenis.”
Een belangrijke rol in het boek speelt het overlijden van alle zes kinderen van het echtpaar. Elizabeth overleeft de zoon die als laatste (door verdrinking) overlijdt met 41 jaar. Aangrijpend vindt Delprat de scène waarin Elizabeth haar man moet vertellen dat tijdens zijn eerste lange zeereis hun dochtertje Elly is overleden. Ze werd overreden door een koets, nadat het hek was blijven openstaan, wat Elizabeth zichzelf kwalijk neemt. “Hij lijkt daar eigenlijk niet zo veel oor voor te hebben en begint in plaats daarvan die eerste avond in bed over de vele bemanningsleden die hij op zee heeft verloren door moeraskoorts, ondanks alle maatregelen die hij had genomen”, vertelt Delprat. “Elizabeth weet niet wat ze aanmoet met zijn reactie. Gelukkig vinden ze elkaar die nacht wel. Het lijkt dat hij voor hen beiden bedoelde: we deden zo goed als we konden, desondanks ging het niet goed.”
‘Het raakt me te zien hoe partners elkaar meer of minder kwijtraken’
Het is een scène die dicht bij Delprats werk als fertiliteitsarts staat. Daarin heeft zij dagelijks te maken met paren bij wie het niet lukt een kind te krijgen. “Het verlies van het vooruitzicht een eigen kind te hebben levert veel verdriet op. Het raakt me te zien hoe partners dat verdriet soms zó op hun eigen manier verwerken en elkaar meer of minder kwijtraken. Ik hoop dan dat ze een manier vinden om daar samen doorheen te komen en dat ze elkaar weer of blijven vinden.”
Voor een arts blijft het zoeken naar de juiste woorden. Om collega’s buiten hun werk persoonlijk uitdrukking te laten geven aan hun belevingen in de gezondheidszorg, is Delprat samen met haar collega ouderengeneeskunde Aafke de Groot in 2010 begonnen met ‘Dichter bij de Zorg’ (dichterbijdezorg.nl). Deelnemers krijgen opdrachten om ervaringen te verwoorden in poëzie en dichterlijke taal. “Anna Enquist, ook dichter, was daar eens bij en dat was buitengewoon inspirerend.”
