Favoriete pil: In ons hart waren we reuzen

Wouter de Herder (Rotter­dam, 1960) is hoogleraar endocriene oncologie in het Erasmus MC in Rotterdam. Zijn favoriete pil: de biografie In ons hart waren we reuzen – De overlevingsgeschiedenis van een lilliputterfamilie, van Yehuda Koren en Eilat Negev.

“In ons hart waren we reuzen heeft grote indruk op me gemaakt”, zegt de Rotterdamse endocrinoloog Wouter de Herder. “Sommige passages waren zo misselijkmakend dat ik het boek even moest wegleggen, maar ik wilde toch ook door­lezen over het enorm moedige overlevings­streven van de familie Ovitz.”

De Israëlische journalisten Yehuda Koren en Eilat Negev hebben in dit boek de wonderbaarlijke geschiedenis beschreven van een Joods-Roemeense kunstenaarsfamilie die voor de Tweede Wereldoorlog door Centraal en Oost-Europa trok als de ‘Lilliput Troupe’. Vader Shimson was een rabbijn met dwerggroei van wie zeven van de tien kinderen dezelfde genetische afwijking pseudoachondro­plasie hadden. De Lilliput Troupe verdiende geld met variété-shows.

‘Soms zo misselijkmakend dat ik het boek even moest wegleggen’

In 1944 deporteerden de nazi’s het hele gezin van 12 (klein)kinderen vanuit Hongarije naar concentratiekamp Auschwitz-Birkenau. “Daar zouden ze normaal gesproken zijn vermoord, omdat mensen met fysieke afwijkingen niet pasten in de nazi-plannen voor het kweken van een superieur ras”, vertelt De Herder. “Maar ze hadden het geluk dat de beruchte kamparts Joseph Mengele hen uitkoos voor zijn zinloze sadistische medische experimenten. Zij kregen daarom betere huisvesting en voeding en hoefden ook niet mee te doen aan inspecties waarbij gevangenen urenlang in de bittere kou moesten staan, wat velen niet overleefden.” Tien leden van de familie Ovitz overleefden Auschwitz en emigreerden uiteindelijk naar Israël, waar Koren en Negev hun geschiedenis optekenden via Perla, de langst levende dochter.

De Herder begon zijn carrière als ‘hypofyse-dokter’. “Ik ben toen gefascineerd geraakt door acromegalie, een ziekte veroorzaakt door te hoge productie van groeihormoon in de hypofyse, die leidt tot vergroeiingen en vergrovingen van lichamelijke kenmerken, zoals een grote kin, neus, handen of tong. Daar hoort ook reuzengroei bij.

Als uitvloeisel daarvan ben ik de beelden, levensverhalen en ziektegeschiedenissen gaan verzamelen van bekende reuzen uit heden en verleden, die vaak ook optraden in shows met dwergen – vanwege het grote contrast – en met mensen met andere abnormaliteiten zoals vrouwen met baarden, mensen met extra of juist zonder ledematen of met zeer soepele gewrichten.”

De Herder heeft diverse publicaties op zijn naam staan over reuzen. “Daarin spreek ik overigens over mensen van kleine en van grote gestalte, want in de wetenschappelijke literatuur zijn woorden als ‘lilliputter’, ‘dwerg’ en ‘reus’ ongepast, al trekt men zich daar in de volksmond nog niets van aan.”