To find a fever

Samuel Shem schreef het al in The House of God: “If you don’t take a temperature, you can’t find a fever.” Een wet, om maar in zijn terminologie te blijven, die je op twee manieren kunt uitleggen. Om een diagnose te stellen, moet je onderzoek doen. Maar ook: als je een diagnose niet wilt weten, kun je de diagnostiek ook maar beter achterwege laten; want stel dat de uitslag afwijkend is…

Als dokters worstelen we dikwijls met de vraag of we een test wel of niet moeten aanvragen. Gelukkig worden we in veel gevallen geholpen door richtlijnen, die vertellen welke patiënten voor onderzoek in aanmerking komen. Maar zelfs dan gaat het weleens ‘mis’.

Tijdens mijn zwangerschap word ik verwezen voor een glucosetolerantietest om zwangerschapsdiabetes uit te sluiten. Volgens de richtlijn kom ik daarvoor helemaal niet in aanmerking; ik heb geen van de genoemde risicofactoren. Ik onderga het onderzoek echter gelaten, met de gedachte dat een goede uitslag weer een geruststelling is in deze spannende tijd.

U raadt het al: tot ieders verbazing blijkt mijn test afwijkend. De waarde is weliswaar minimaal verhoogd, maar negeren kunnen we het niet. Een verwijzing naar het ziekenhuis wordt geregeld.

Zo komt het dat ik een paar dagen later in de wachtkamer van ‘mijn’ polikliniek interne geneeskunde zit voor een afspraak bij mijn vooropleider. Hij weet zich met de situatie haast nog minder raad dan ik (blijkbaar had zijn secretaresse vermeld dat het om ‘een co-assistent’ ging, zonder mijn naam te noemen).

Enigszins ongemakkelijk zoeken we naar een nieuwe rolverdeling, wat resulteert in een consult dat half patiënt- en half opleidingsgericht is. Als arts-assistent durf ik niet te bekennen dat ik de aandoening MODY, waar de internist eventueel op wil testen, niet precies ken, terwijl een goed begrip voor mij als patiënt natuurlijk wel belangrijk is. Thuis maar googelen. (Het blijkt een genetische vorm van diabetes te zijn die vaker in de zwangerschap aan het licht komt.)

“Wie weet valt het allemaal mee”, zegt mijn opleider voor ik vertrek. “Maar nu we deze uitslag hebben, moeten we er wel iets mee.”

Daardoor denk ik weer aan Shem: “If you don’t take a temperature…” Als we de richtlijn netjes hadden gevolgd, was ik nu niet ‘ziek’ geweest…

Maar dat is natuurlijk niet waar. Wel of niet meten verandert niets aan de eventuele aanwezigheid van koorts, met alle mogelijke complicaties van dien. Alleen als je die voor lief neemt, kun je met een gerust hart de thermometer laten liggen.