Goodbye goodwill?

Moeten medisch specialisten nu wel of niet in loondienst om de zorg op termijn beter betaalbaar en toegankelijk te houden? Blijkens de NRC van 21 januari oordeelt een meerderheid van 43 geënquêteerde economen van wel. Medisch specialisten zouden door hun vrije vestiging een te sterke productieprikkel hebben en daardoor onnodige zorg leveren, wat de zorgkosten opdrijft.

De OMS (Orde van Medisch Specialisten) reageerde drie dagen later geïrriteerd en stelt ‘klaar’ te zijn met de discussie over gedwongen dienstverband. Dan zullen de door de vrijgevestigde medisch specialisten gedane investeringen (lees: de goodwillsommen) afgekocht moeten worden. Dus, hoezo besparingen?

Ook verwijst de OMS naar het rapport ‘Gezond belonen’ van de Commissie Meurs die in oktober 2012 oordeelde dat er geen noodzaak is om in te grijpen in de inkomens van medisch specialisten en als die noodzaak er wel was geweest, ingrijpen erg moeilijk wordt.

Maar de Commissie Meurs stelt ook dat het niet nodig is om de overstap naar loondienst af te dwingen. De voorgenomen invoering van de integrale bekostiging per 1 januari 2015 en de aankondiging van het Ministerie van Financiën dat dan niet meer het fiscaal ondernemerschap zal worden gegarandeerd, zal veel vrijgevestigde medisch specialisten ertoe brengen om vrijwillig in loondienst te gaan. De OMS bestrijdt die voorspelling met een verwijzing naar een onderzoek van de Universiteit Twente waaruit blijkt dat vrijgevestigde medisch specialisten in grote meerderheid vrijgevestigd willen blijven.

Wie zit straks het dichtst bij de werkelijkheid met z’n voorspelling? Geen idee. Maar wat wel te voorspellen valt, is dat als de doorsnee vrijgevestigde medisch specialist enkel en alleen blijft werken op grond van de toelatingsovereenkomst met het eigen ziekenhuis, hem of haar het dienstverband zal overkomen. Want als per 2015 de ziekenhuiszorg inderdaad integraal bekostigd wordt, dan verdwijnt de scheiding tussen honorarium en instellingskosten, terwijl de prijsafspraken met de instelling worden gemaakt. De vrijgevestigde medisch specialist moet vervolgens met de instelling over zijn honorarium onderhandelen. En ja, goed beschouwd is dat niet anders dan de medisch specialist in loondienst die over zijn salaris onderhandelt. Betrek daarbij de toenemende verschuiving van verantwoordelijkheid voor ziekenhuiszorg naar het bestuur van de instelling en er ontstaat een gezagsverhouding. Beweegt de vrijgevestigde medisch specialist niet of onvoldoende, dan is hij niet alleen zijn fiscale status als ondernemer kwijt, maar blijkt hij zomaar opeens werknemer te zijn. En hebben de OMS en de Commissie Meurs beide gelijk: geen vrijwillige overstap, maar tóch in loondienst.

En hoe zit het dan met de goodwillwaarde van de praktijk van de medisch specialist die dit overkomt? Daar heb je dan ‘goodbye’ tegen gezegd. Je hebt het laten gebeuren, dus waarom zou de instelling of de overheid dat risico afkopen?

Dus ‘Goodbye goodwill’? Nee, absoluut niet. Maar dan zal de vrijgevestigde medisch specialist wel moeten gaan bewegen richting het échte ondernemerschap. Dat betekent: ervoor zorgen dat je door de fiscus zoals iedere andere zzp’er (zelfstandige zonder personeel) in welke branche ook, op basis van algemene fiscale regels als ondernemer wordt gezien. Of dat je financieel medeverantwoordelijk wordt voor de instelling of een deel daarvan. Of misschien zelfs mede-eigenaar. Of dat je met collega’s een instellingoverstijgend samenwerkingsverband aangaat, dat als onderneming gaat functioneren. Genoeg opties!

En blijft ondernemerschap, dan blijven ook de waardeverrekeningen. Alleen, zullen die op een andere wijze vastgesteld worden. We zeggen dan ‘goodbye’ tegen de traditionele berekeningsmethodiek en ‘hello’ tegen bijvoorbeeld een methodiek op basis van overwinst, zoals dat in vele branches al eeuwenlang gebeurt. Trouwens, voor een medisch specialist in loondienst komen de ondernemingsvormen ook beschikbaar. De medisch specialist die de overstap maakt, kan dan ook de goodwillinvestering compenseren. En mocht je toch worden gedwongen, dan presenteer je alsnog de rekening. Kortom: het zal wel meevallen met de positie van medisch specialisten. Maar dan moeten ze wel snel iets doen, want het is eerder 2015 dan je denkt.

 

Delen