Halve waarheid

Vorig jaar konden we nog in 61 ziekenhuizen terecht voor een operatie wegens kanker aan de weke delen en nu nog maar in 28. En voor een maagverkleinende operatie zijn we teruggegaan van 26 naar achttien ziekenhuizen. Het begin van de grote herschikking in de ziekenhuiszorg, stelde www.nrc.nl gisteren.

Het viel mij op dat dat de berichtgeving werd geplaatst onder de kop Zorgverzekeraars dwingen kleine ziekenhuizen operaties te schrappen. Dat is een halve waarheid, die de wetenschappelijke verenigingen wegzet als willoze slachtoffers. Het feit is dat ook de wetenschappelijke verenigingen zelf hard meewerken aan deze herschikking. Een sprekend voorbeeld is het normeringsrapport van SONCOS, het samenwerkingsverband van de wetenschappelijke verenigingen van de medisch, chirurgisch en radiologisch oncologen (NVMO, NVCO en NVRO). Dit rapport is opgesteld door de beroepsgroepen zelf en beschrijft de normen waaraan ziekenhuizen moeten voldoen om op verantwoorde wijze oncologische zorg te kunnen bieden. De oncologen beschrijven deze normen in het volle besef dat ze erop zullen worden afgerekend: de zorgverzekeraars gaan de normen hanteren in het zorginkoopproces en de Inspectie voor de Gezondheidszorg gaat ze gebruiken als basis voor haar handhaving. De oncologen weten dus dat dit rapport ingrijpende gevolgen gaat hebben voor de organisatie van de zorg die zij bieden. Ze weten dat individuele ziekenhuizen taken gaan kwijtraken.

Waarom doen ze dit dan? Deels omdat ze willen dat het proces beheersbaar verloopt. Als de omwenteling onbeheersbaar snel gaat, kunnen de ziekenhuizen die overblijven de patiëntenstroom niet aan. Maar ze doen het ook omdat ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid willen nemen en omdat ze weten dat het de kwaliteit van de zorg ten goede komt. Ze spelen dus een nadrukkelijke, sturende rol in de vormgeving van hun eigen toekomst en van de continuïteit van zorg. Ze dwingen kortom ook zichzelf.