Hand op de knip
Het is misschien niet heel chic van Maarten Allers (hoogleraar financiën lagere overheden, Rijksuniversiteit Groningen) om ziekenhuizen en voetbalclubs in één adem te noemen als risicovolle organisaties om geld aan uit te lenen. Maar hij heeft natuurlijk wel een punt. Van beide weet je maar nooit of ze over een jaar nog steeds in de eredivisie zitten en of ze dus voldoende inkomsten behouden om hun lening terug te betalen.
Allers doet zijn uitlating in het verlengde van de recente berichtgeving over de twijfels bij D66 in Enschede over de vraag of Medisch Spectrum Twente wel in staat is zijn terugbetalingsverplichting voor de gemeentelening van 17,5 miljoen euro te honoreren. Maar de situatie van MST is verre van uniek. Door het overheidsbeleid de zorg zo veel mogelijk binnen de eerste lijn te houden, staat de omzet van álle ziekenhuizen onder druk. Dit zal de komende jaren beslist niet veranderen, we mogen ervan uitgaan dat de krimp structureel is.
Het feit dat Allers het woord gijzelen (“Je wordt als politiek snel gegijzeld”) gebruikt in relatie tot gemeenteleningen aan ziekenhuizen, zal hem in zorgkringen weinig vrienden opleveren. Vooral omdat het zo onontkoombaar waar is wat hij zegt. Ziekenhuizen hebben bij het vragen om een gemeentelening altijd kunnen zeggen: ‘De gemeente krijgt er heel wat voor terug, een volwaardig ziekenhuis biedt de inwoners immers veel werkgelegenheid’. Zeg dan maar eens nee als gemeente. Maar als de ziekenhuisomzet terugloopt en een personeelskrimp onvermijdelijk wordt, wordt het natuurlijk wel een ander verhaal. Geen enkele gemeente zit te wachten op de dubbele dreiging van een lening aan een van oudsher goede werkverschaffer die niet kan worden terugbetaald én de dreiging van werknemers bij diezelfde organisatie die werkeloze ingezetenen dreigen te worden.
4 reacties
En vergeet ook de vastgoedsector niet.
Als die eenmaal door heeft dat de Gemeente of de Provincie als ‘financier of last resort’ gaan optreden weten die wel van wanten. Wie is de eigenaar van het zorgcomplex of zorgplint? Oorspronkelijk de wooncorporatie of een andere ideële stichting? De bouwkosten worden overschreden of de markt is inmiddels veranderd waardoor er geen huurders meer zijn? Geen paniek; de rekening wordt gelegd bij de Gemeente of bij de Provincie. De wooncorporatie schuift het eigendom door naar de private investeerders en weer is de belastingbetaler die zorg draagt voor de nieuwe boot van de directie van Wooncorporatie, vastgoedbelegger of investeerder. Die weten wel raad met de financiering door Provincie of Gemeente. En vergeet ook niet dat belastinggelden niet bedoeld zijn voor dit soort ‘investeringen’.
De regie in de zorg hebben de verzekeraars toch? Zij stemmen in met dit soort investeringen en plannen en zij zijn het die hierover een beslissing dienen te nemen en de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de afloop dienen te dragen; daar dienen hun reserves toch ook voor?
En denk niet dat dit zich beperkt tot megalomane complexen als MST. Gebeurt ook elders in het land. En mag allemaal.
Hand op de knip? Laat de bestuurders van die instellingen persoonlijk garant staan voor de investeringsplannen en de afloop. Dan is het snel gedaan met doordrukken van prestige en megalomane projecten op kosten van de belastingbetaler. De eigen knip is nog altijd de meest gevoelige.
Waarom doen verzekeraars hier niets tegen? Het is niet hun belang; iedere euro die anderen investeren in de zorg komt direct hun eigen winst ten goede.
Economische prikkel werkt altijd en altijd met perverse kanten.
ANH Jansen
13 augustus 2015 / 15:08Bedenk ook de huidige mogelijkheden van Gemeenten om dit soort prestige projecten financieel te ondersteunen zonder dat een haan er naar kraait; huren van kantoorruimte voor gemeentelijke voorzieningen in kader van nieuwe wetgeving tegen hoger dan marktconforme prijzen en zo mogelijk voor langere tijd.
Dat is met een ziekenhuis wat lastiger, maar met zorgcomplexen e.d. is dit steeds meer staande praktijk aan het worden.
Zijn de toezichthouders hiermee onbekend of kijken zij weer eens selectief de andere kant uit. Dat deze praktijken de marktwerking ernstig verstoren en/of belemmeren hoeft geen nadere toelichting.
ANH Jansen
13 augustus 2015 / 16:03Bestuurders persoonlijk garant laten staan voor hun daden is zeker een idee. Maar hierin is geen rol weggelegd voor de zorgverzekeraars. Die zijn immers niet de werkgevers van de zorgbestuurders en hebben dus geen wettelijke middelen om dit af te dwingen.
Frank van Wijck
13 augustus 2015 / 16:09Verzekeraars hebben onbeperkte mogelijkheden gekregen van de Overheid en daarmee van ook de toezichthouders.
Die passen zij ook toe in de Eerste Lijn; bij de extramurale farmacie is het niet toegestaan de apotheek te verplaatsen of uit te breiden of te splitsen zonder voorafgaande toestemming van de dominante verzekeraar, waarbij de andere de beslissing van de dominante volgen.
Zo gaat dat met concurrentie in de zorg in Nederland.
Maar waarom nu wel bij de extramurale farmacie en niet in de ziekenhuiswereld. Daar gaat het om miljarden; 65% van het Cure budget wordt daar opgemaakt. 26 miljard euro. En men bouwt maar door naar modellen uit de jaren 90 vorige eeuw.
Momenteel is bij ziekenhuizen de trend om overal Buitenpolies te vestigen om zo het marktgebied af te schermen. Al die polies kosten miljoenen en leveren niets extra’s op voor de zorg. Gaat allemaal om controles zonder apparatuur; bureau, stoel; hoe gaat het? Gaat wel! Dank u en tot de volgende keer.
Dat kan de huisarts doen, zo nodig met een Skype verbinding met de specialist in het ziekenhuis.
Al die buitenpolies moeten immers wel worden betaald! En de zorg wordt er niet beter van; reistijd van specialist is geen behandeltijd. Zijn al die buitenpolies 24/7 bezet? Wat kost die leegstand? Wat kost de reistijd?
Heel vreemd dat verzekeraars hier niet ingrijpen. De Wet biedt hen die mogelijkheid. Daardoor kan de premie met 10tallen euros omlaag. Daar gaat het toch om?
ANH Jansen
14 augustus 2015 / 11:56