Is het bij mij al begonnen?

Mijn vader, een begenadigd spreker, vroeg in zijn laatste jaren weleens of wij het wilden zeggen wanneer wij dachten dat er sprake zou zijn van dementie. Net zoals velen op wat oudere leeftijd vergat hij weleens iets of wist hij het juiste woord niet te vinden. Deze angst was gelukkig voor niets, maar het zegt wel iets over de moeilijke scheidslijn tussen normaal vergeten en het begin van de ziekte van  Alzheimer.

Dat er op zekere leeftijd sprake is van lichamelijk verval wisten we al. Maar ook het psychisch verval komt  al na de 45 voorbij, zoals laatst duidelijk bleek in een gesprek met mijn vriendin. Ze vertelde dat ze haar fototoestel niet kon gebruiken want ze miste er iets van. Het duurde helaas enige tijd voordat we alle twee tegelijk konden benoemen dat hetgeen ze kwijt was ‘het geheugen’ heette. We konden er toen om lachen maar dat is natuurlijk niet aan de orde als er daadwerkelijk iets mis is met het brein.

In het maandblad LOGOPEDIE wordt in het februarinummer uitgebreid aandacht besteed aan communicatieproblemen bij dementie. Voorlichtings- en behandelmateriaal wordt besproken en ook de ondersteuning van de mantelzorger komt aan de orde. In dit blad van de Nederlands Vereniging voor Logopedie en Foniatrie ( NVLF ) staat ook een interview met André Janse, klinisch geriater. Hij vertelt daarin dat hij al langer wist wat de logopedist kon betekenen bij slikproblemen maar dat de rol van logopedie bij mensen met dementie hem nu steeds duidelijker werd. Hij benoemde vooral het belang bij de diagnostiek. “Door de onderzoeken naar de verschillende aspecten van taal die de logopedist afneemt is een betere differentiaaldiagnose te maken, vooral bij de vormen van dementie die minder vaak voorkomen.”

Goed dat we een bijdrage kunnen leveren aan het proces rondom deze vreselijke ziekte. Op de website van Alzheimer Nederland staat een test waarin ieder na kan gaan wat de eerste verschijnselen kunnen zijn, zodat je ziet wanneer het tijd is voor nader onderzoek voor jezelf maar ook voor iemand vanuit je omgeving . Het weten van de diagnose kan zorgen voor rust en duidelijkheid.

Bij een lezing vanuit het dementienetwerk waarin ik zit werd hier laatst wel een kanttekening bij geplaatst. De patiënt kan de veelheid aan onderzoeken ervaren als belastend, waarbij zelfs werd gerept van ‘testen is pesten’.

Mijn vader zou het snel willen weten, mijn moeder liever niet. Haar 85-jarige  vriendin moest allemaal testjes doen met blokjes en kreeg een veelheid aan vragen voorgeschoteld. “Als het bij mij op deze hoge leeftijd nog begint” stelt ze, “dan wacht ik het wel rustig af want komen doet het dan toch.” En ze weet dat wij haar dan niet vergeten!