Het leven zoals het komt

Je krijgt op het filmpje nauwelijks twee seconden om de omgeving in je op te nemen: een desolaat landschap met een door houten elektriciteitspalen geflankeerde dubbele asfaltweg. Het oog valt op een witte wagen die richting linksonder rijdt. De horizon wordt grotendeels aan het zicht onttrokken door een aaneengesloten rij grijze structuren, mogelijk bouwsels. De tweede seconde is nog niet voorbij of er vindt een gigantische explosie plaats. Een derde van wat we zien is plots met donkergrijze wolken gevuld. Tijdens de vierde seconde vervaagt het beeld. De witte wagen is een vlek geworden.

Uit ‘Ik zal de laatste zijn’ van Nadia Murad:

In augustus 2007 vond de zwaarste terroristische aanslag van de gehele Irak-oorlog plaats – de op één na dodelijkste terroristische aanslag uit de geschiedenis – (…). Op 14 augustus parkeerden de bestuurders van een tankwagen en drie auto’s – sommige mensen hadden gehoord dat deze waren gevuld met hulpgoederen en levensmiddelen voor de Jezidi’s – de voertuigen rond etenstijd in het centrum van de dorpjes en bliezen zichzelf op. Achthonderd mensen vonden de dood, werden uiteengereten door de explosie dan wel bedolven onder het puin van instortende gebouwen, en meer dan duizend mensen raakten gewond.

Op de dag af zestien jaar later zendt Parwen mij de video van dertig seconden die blijkbaar op TikTok is geplaatst. Haar beide ouders kwamen bij de aanslag om het leven. Zij was acht jaar. Het gezin telde zes kinderen en de zevende was op komst. De beelden zijn opgenomen door een bewakingscamera van een kledingwinkel en voorzien van een liedfragment in een Koerdisch dialect over lijden. Parwen in een app (letterlijk geciteerd): Als ik terug in de tijd zou gaan, zou ik vragen om ze te zien. Ook al kost het me de rest van mijn leven. Ik verloor de smaak voor het leven in hun scheiding. Na de aanslag moest zij van school af omdat er geen geld meer was.

De genocide op de Jezidi’s volgde zeven jaar later: op 3 augustus 2014 viel het gebied in handen van IS. Duizenden mannen werden vermoord. Bijna 7000 vrouwen en kinderen werden gegijzeld. Parwen behoorde tot de 50.000 Jezidi’s die naar het Sinjar-gebergte vluchtten, waar het hen aan alles ontbrak. Uiteindelijk kwam zij terecht in een tentenkamp in Noord-Irak. In mei 2022 wijdde de NOS een item aan de deplorabele levensomstandigheden alhier. Hierin komt de psycholoog Nouri Khudhur aan het woord: Wij gaan van genocide naar suïcide. Parwen vluchtte met haar man en diens dertien jaar jongere broer naar Nederland. Over zes weken verwacht ze een kind.

Op 29 mei 2022 meldde het drietal zich aan in Ter Apel. De wettelijke beslistermijn om over een asielaanvraag te beslissen was toen 6 maanden. Maar op 28 september 2022 berichtte de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) dat deze termijn werd verlengd naar maximaal 15 maanden. Vandaag, 29 augustus 2023, verloopt deze termijn voor Parwen, haar man en zijn broer. Wat nu? De drie Jezidi’s hebben geen enkel bericht gekregen. Hun advocaat, die de IND officieel in gebreke heeft gesteld evenmin. De Nederlandse overheid erkent de genocide en volgens de richtlijnen waaraan de IND zich dient te houden mag het drietal in ons land blijven.

De IND heeft in mijn beleving drie gezichten. Wanneer ik als publicist een beroep doe op één van de woordvoerders om aan algemene informatie te komen is hen geen moeite te veel om mij van dienst te zijn. Doe ik namens de drie Jezidi’s een beroep op de IND – hetgeen ik verschillende malen schriftelijk en telefonisch heb gedaan – dan wordt er óf niet gereageerd óf moet ik het doen met tegenstrijdige berichten en valse beloften. Degenen die over het lot van asielzoekers beschikken zijn in elk geval voor mij onbereikbare, anonieme ambtenaren. Dit inmiddels bijna klassieke model om met burgers om te gaan geldt ook voor het COA maar herken ik eveneens van de IGJ en verschillende ministeries. Nederland zit op slot. De macht heeft zich ingemetseld.

‘Dit inmiddels bijna klassieke model om met burgers om te gaan, herken ik eveneens van de IGJ’

Zeker op een dag als vandaag kan ik mij hierover verschrikkelijk opwinden. Dat vluchtelingen door de aanhoudende asielstroom (en ongetwijfeld om meer redenen) maximaal vijftien maanden moeten wachten op een beslissing op een asielaanvraag is tot daaraan toe. Maar dat er niet normaal kan worden gecommuniceerd en dat bij overschrijding van deze periode elk bericht uitblijft is schandalig. De IND houdt zich absoluut niet een de behoorlijkheidsvereisten van de Nationale ombudsman. Parwen en haar man merken goed dat hun situatie mij misschien wel letterlijk zeer ter harte gaat en maken zich nu zorgen over mij: het leven komt zoals het komt.