Het waterbedeffect

Meer kinderen met speciale behoeften behouden voor het basisonderwijs is een goed streven. Het is nu vooral door kostenreductie gedreven, maar weer samen naar school in de vorm van passend onderwijs is een goed uitgangspunt. Dat er dan meer zorg nodig zal zijn om deze kinderen te kunnen ondersteunen binnen het basisonderwijs is duidelijk. Dit geldt voor de logopedie – mijn vak – maar het gaat natuurlijk ook op voor andere zorg, zoals kinderfysiotherapie/oefentherapie en ergotherapie.

Toen ik enige tijd geleden de toenmalige minister van Onderwijs aansprak over het verschuiven van zorg en of er hierover wel overleg werd gevoerd tussen de ministeries van VWS en OCW, gaf zij aan dat het waterbed- of luchtbedeffect een algemeen gegeven is. Zij vertelde dat wanneer er zou blijken dat een maatregel een negatief effect op een ander gebied zou veroorzaken, dat er dan kritiek zou komen en alles weer zou worden bezien. Zij hield er zelfs rekening mee dat er dan nieuwe personen zouden komen die het dan weer anders regelen.

Hoe logisch zou het zijn wanneer de voorspelbare effecten van maatregelen van tevoren al in kaart gebracht zouden worden en men verder keek dan alleen de eigen portefeuille! We zijn erg goed in het onderzoeken van zaken achteraf via commissies die maanden over gedane zaken vergaderen. Dat hier dan ook nog vaak geen lering uit wordt getrokken is extra zuur. Het vooraf gezamenlijk bekijken wat de effecten van voorgestelde maatregelen kunnen zijn, kan veel onrust voorkomen en zorgt voor nuancering van de te nemen stappen.

Recentelijk hoor ik dat er overlegd wordt door de ministeries van VWS, OCW en door onderwijsraden met zorgverzekeraars en enkele beroepsverenigingen over de mogelijkheden van het aanbieden van zorg op scholen. Dit is in de bekostiging niet goed geregeld. De bedoeling is om tot een handreiking te komen over het regelen van  paramedische zorg op scholen. In het speciaal onderwijs is zorg ingebed in het onderwijssysteem. Er zal nu meer overgeheveld gaan worden naar de vrije vestiging. Over waterbedeffect gesproken. Substitutie van zorg, het lijkt allemaal zo mooi, ook van tweede lijn naar eerste lijn, maar het gegeven dat er dan elders groei plaats zal vinden wordt als opmerkelijk en onwenselijk gezien door zorgverzekeraars. Gek hè?