ICT & health

Tijdens de laatste controle van een hoofdstuk voor een boek over het zieke kind floepte ineens het scherm van mijn Mac uit. Het ging te snel om in paniek te raken. Even dacht ik nog aan een oververhitte computer die op deze weinig elegante manier wat verkoeling zocht, maar ik hield mijzelf zoals wel vaker voor de gek: mijn trouwe Mac was na tien jaar écht ter ziele. Ik teken er overigens voor om zo te gaan hemelen.

“Heb je niet iets branderigs geroken,” vroeg zoonlief niet zonder gevoel voor dramatiek. “Nee,” antwoordde ik kortaf, “en ik hoorde ook geen gezoem, gepruttel of geratel.” Aan mijn Mac hangt een zogenaamde Time Machine – petje af voor degene die deze prachtige naam heeft bedacht – die continu een back-up maakt, maar op een dode Mac kun je niet controleren of dit apparaat zijn belofte heeft waargemaakt. Inmiddels blijkt dat de Time Machine zelf ook niet met de tijd is meegegaan en er op een gegeven moment de brui aan heeft gegeven.

160517-voorkant-ICT-&-HealthEen paar dagen tevoren lag bij mij – ongevraagd maar niet ongewenst – het tijdschrift ICT & health op de mat. Dat leek mij een schitterend onderwerp om bij de kop te nemen en na een minuut stond de eerste zin al vast: “Ik heb meer vertrouwen in ICT-apparatuur dan in mensen die hiermee werken.” Maar na de crash neem ik deze woorden terug.

Dankzij ICT kunnen spreekkamers het vrijwel zonder papier maar ICT & health is vreemd genoeg geen digitaal maar een écht tijdschrift en trouwens niet zomaar een blad: het formaat is net iets groter dan bij de meeste vakbladen en de omslag net iets steviger en luxer. Het tijdschrift straalt macht en gezag uit. Dit moet een lieve duit hebben gekost. Maar voor wie de weg weet, is ICT een goudmijn en hetzelfde geldt voor de industrie rond gezondheid, ons kostbaarste bezit. ICT & health moet dus voor goudzoekers een waar walhalla zijn.

Kritiek uiten op ICT is vloeken in de kerk. Dat behoort niet. Toch moet van mijn hart dat ICT volgens mij weinig schijn van kans zou hebben wanneer het niet in dienst zou staan van twee wezenskenmerken van ons menszijn: gemakzucht en dromen.

[Tweet “Leidt de invloed van ICT op medische besluitvorming daadwerkelijk tot betere zorg?”]

Mijn eervorige Toyota opende ik met een sleutel, mijn vorige met een afstandsbediening en mijn huidige gaat vanzelf open wanneer ik met de sleutel in mijn broekzak naast de wagen sta. Best wel gemakkelijk maar niet noodzakelijk. De snelheidsmeter achter het stuur van mijn wagen gaat tot 240 km/uur, 110 km/uur meer dan in Nederland maximaal is toegestaan. Lekker met 180 km/uur over een autobaan scheuren blijft dus een droom die ik nooit kan waarmaken.

Er is niets op tegen om te speculeren op gemakzucht en dromen – ICT brengt ons trouwens veel verder – maar wat is de prijs die hiervoor moet worden betaald? De betrekkelijk recent ingevoerde snelheidslimiet van 130 km/uur op autobanen is er niet voor niets en nu al gaan er geluiden om deze weer terug te brengen tot 120 km/uur.

Al twintig jaar aas ik op publicaties van gedegen wetenschappelijk betrouwbaar onderzoek waarin ziekenhuizen met een verschillend level van ICT met elkaar worden vergeleken. De hamvraag luidt: leidt ICT tot een snellere genezing en/of minder sterfgevallen? Op één klein onderzoek na – maar dit betrof één categorie patiënten ­­– heb ik niets gevonden. Heel vreemd is dat niet; voor ICT geldt immers hetzelfde als voor auto’s, treinen en vliegtuigen: wanneer er iets verkeerd gaat, speelt er meestal een menselijke fout.

Aan het begin en het eind van de digitale route staan mensen die gegevens invoeren en uitlezen, c.q. interpreteren. Complexer is de vraag of de wijze waarop ICT het medisch denken beïnvloedt en de medische besluitvorming mede bepaalt daadwerkelijk tot betere zorg leidt. Dat waag ik te betwijfelen. In dit denken is ICT een behoorlijk dominante partner geworden, voor wie de menselijke maat evenwel niet bestaat maar die ons wel met mogelijk misplaatst gezag steeds meer de weg gaat wijzen.

Wat doet Neelie Kroes op de cover van ICT & health? Een tikkeltje scheel en verdrietig staart ze de lezer aan. “De zorg moet af van de Nederlandse bescheidenheid” luidt haar boodschap. Een bericht in het AD informeert mij dat mevrouw Kroes per 1 mei jl. directielid bij het Californische softwarebedrijf Salesforce is geworden: “De maker van onder meer programma’s voor klantrelatiebeheer hoopt te kunnen profiteren van de ruime ervaring van Kroes in de publiek en private sector, licht miljardair en topman Marc Benioff toe. (…) Overigens heeft zij als twaalfde lid van het zogenoemde ‘board of directors’ geen uitvoerende rol.”

Nou ja, misschien is het één van de eerste taken van Neelie Kroes, die vorig jaar ook al een adviseursrol kreeg bij de Bank of America Merrill Lynch, om u te manen om ICT & health letter voor letter te lezen; op de cover staat dat het tijdschrift over ‘Ehealth, E-skills, ICT, innovaties, future-affairs en ethiek’ gaat. Veel leesplezier!

 

Delen