‘Ik heb van mijn passie mijn beroep kunnen maken’
Tony Oranje (55) staat bekend als de meest gespecialiseerde vogeldierenarts van Europa. Hij krijgt de duurste exemplaren uit binnen- en buitenland onder handen. Inmiddels heeft hij ook een grote naam in de dierenfarmacie. “Je moet altijd duidelijk zijn.”
Tekst en beeld Wout de Bruijne
Voor zolang als ik mij kan herinneren, ben ik al gefascineerd door vogels en ik kan nu nog steeds niet zeggen wat het nou precies is dat mij in die dieren zo aantrekt. Het hoeft in ieder geval geen spectaculair type te zijn, want mijn favoriet is het puttertje.
In mijn jeugd was ik altijd buiten met de grote verrekijker van mijn vader. Dat buiten speelde zich voor het grootste deel van mijn kinderjaren af in India en Nepal, waar mijn vader werkte voor de Verenigde Naties. Nepal is een paradijs voor vogelaars en toen ik een jaar of tien was, trok ik er veel op uit met de beroemde Amerikaanse ornitholoog Bob Fleming die over de vele vogelsoorten in het land heeft gepubliceerd.
Ik heb van mijn passie mijn beroep kunnen maken. Na een paar jaar als dierenarts in Engeland te hebben gewerkt, werd ik in 1993 benaderd om in Zelhem in de mooie Achterhoek aan de slag te gaan bij een in vogels gespecialiseerde dierenartsenpraktijk. Mijn twee voorgangers hadden al enigszins internationale bekendheid opgebouwd en nadat zij met pensioen waren, heb ik de kliniek verder uitgebouwd. Ik specialiseerde mij verder als vogeldierenarts en kreeg daarin nationaal en internationaal steeds meer naam. Onze klantenkring groeide binnen en buiten Nederland en we hebben nu drie praktijken in deze regio waar we met zeventien collega’s werken, onder wie negen dierenartsen.
Naast het werk in de praktijk ging ik mij steeds meer toeleggen op het ontwikkelen van medicijnen voor vogels. De interesse daarvoor was tijdens mijn studie ontstaan. Ik ontdekte dat er weinig specifieke medicijnen op de markt waren, wat nu nog steeds het geval is. En dat er veel werd gerommeld op dat gebied en ook dat is nog altijd zo. Componenten uit geneesmiddelen voor katten en honden of zelfs voor koeien worden gebruikt in medicijnen voor vogels. Er wordt daarbij nauwelijks gelet op de juiste dosering of op het verkrijgen van goede spiegels.
Vijftien jaar geleden besloten wij in Zelhem om flink tijd en geld te gaan investeren in de verbetering, maar ook in de ontwikkeling van medicijnen voor vogels. Als ik toen had geweten hoeveel geld en moeite dat zou gaan kosten, had ik het waarschijnlijk niet gedaan. Maar we zijn er nu wereldwijd erg succesvol mee.
In 2014 kwamen we met het eerste Europees centraal geregistreerde medicijn tegen schimmel bij siervogels. Dat was een wereldprimeur, want zo’n medicijn tegen de meest dodelijke vogelziekte was er nog niet. Normaal sterft 90 procent van de vogels met deze aandoening, met ons medicijn nog slechts 10 procent.
Die ontwikkeling heeft zeker bijgedragen aan onze huidige internationale bekendheid. Inmiddels hebben we over de hele wereld gevederde patiënten. Ik opereer roofvogels met gebroken vleugels uit Canada en Qatar en help zangvogeltjes uit Azië van hun schimmelinfecties af. Vogels van soms duizenden euro’s. De eigenaren komen naar Zelhem of ik word gevraagd naar hen toe te komen, afhankelijk van de situatie. Als ik naar Qatar vlieg, ontvang ik daarvoor een businessclassticket en word ik ondergebracht in luxehotels.
De duurste vogel die ik ooit onder handen kreeg, was een postduif uit België die voor bijna een half miljoen dollar van eigenaar wisselde en naar een kweker in China ging. Voor het fertiliteitsonderzoek kwam men bij mij en daarvoor moest de vogel onder narcose. Op een gegeven moment stopte het diertje met ademen. Ik wist dat dat met beademing eigenlijk altijd wel weer goed komt, tenzij het dier al een afwijking had. Maar ik was de enige in de ruimte die er zo rustig onder bleef. De eigenaar van de duif moest bijna zelf aan de beademing.
‘De duurste vogel die ik onder handen kreeg, wisselde voor bijna een half miljoen dollar van eigenaar’
Over het algemeen ervaar ik geen extra druk als ik dergelijke kostbare dieren behandel. Natuurlijk heeft een sjeik in Qatar hoge verwachtingen als hij mij laat overkomen, maar ik ben geen tovenaar. Ik heb veel ervaring en doe altijd mijn uiterste best, maar als de hulp te laat wordt gevraagd, kan ook ik daaraan niets veranderen. Daar communiceer ik van tevoren goed over, je moet daarin altijd duidelijk zijn.
Al mijn patiënten zijn mij even lief. Ik ben dol op vogels, of dat nu de kanarie van een tientje is van een gezin uit Zelhem of een vogeltje van 30.000 dollar uit Iran, een bedrag dat ze daar graag betalen voor een mooie kanarie.
Natuurlijk wil ik niet makkelijk voorbijgaan aan het leed en de armoede in de wereld. Onze praktijk heeft een sociaal gezicht en we hebben diverse maatschappelijke projecten lopen. Ook onze klánten zijn van diverse pluimage, van arm tot rijk. Er klinken hier letterlijk
en figuurlijk allerlei talen in de spreekkamer, iedereen is even welkom. Zelf sprak ik tenslotte ook eerder Hindi en Nepali dan Nederlands.
