In Memoriam
‘In Memoriam’ staat bovenaan in de annonce met daaronder in hetzelfde lettertype en dezelfde grootte ‘Rianne van Uden’. De witte letters steken fel af tegen de zwarte ondergrond. Rechts onder de ‘e’ van ‘Uden’ eindigt een kaarsvlam. De kaars loopt door tot buiten de annonce. Voor de foto moet deze fel van rechts zijn beschenen want de linker kant valt in een schaduw die keurig overloopt in het zwarte decor. Knap werk van de vormgever.
Onder de naam volgt de tekst: “In Rosmalen en Empel wordt er gezegd dat mijn dierbare dochter zelfmoord heeft gepleegd. Dat zou ze nooit doen. Rianne is op een waardige manier overleden, bijgestaan door een stichting, waarvan er maar één is in Nederland. Hulde aan die stichting.” De annonce wordt ondertekend door ‘Riet van Uden-Voets’ en voor wie het nog niet helemaal helder is staat hieronder ‘Moeder van Rianne van Uden’.
De annonce trof ik op de laatste – met tekst gevulde – pagina van de Rosbode, een huis-aan-huisblad met een oplage van 23.000 exemplaren. De andere koppen op de betreffende pagina luiden ‘Ga mee op zoek naar het geluk’, ‘Bridge-cursus voor beginners in Vinkel’, ‘Vierde generatie Van Venrooij’ en ‘Kerk-voor-jou in Berlicum’. De laatste kop staat pal onder het In Memoriam; de annonce zou bij wijze van spreken een illustratie bij dit bericht kunnen zijn.
De geboorte- en sterfdatum of een leeftijd van de overledene worden niet vermeld. Er staat ook geen adres in de annonce. Het zal menige lezer bevreemden dat hulde wordt gebracht aan ‘die stichting’, “waarvan er maar één is in Nederland” zonder dat de naam hiervan wordt vermeld. Wanneer ik ouder van Rianne was en de behoefte zou voelen aan een dergelijke annonce zou ik voluit de naam van Stichting de Einder vermelden. Hoe vaak treft men niet eigennamen in overlijdensannonces? Maar het zou natuurlijk kunnen dat de betreffende stichting om overigens respectabele redenen liever niet haar naam in deze annonce zag.
De annonce lijkt op een overlijdensannonce maar is het niet. De Latijnse uitdrukking ‘in memoriam’ betekent ‘in herinnering’. De Van Dale omschrijft een In memoriam als een “rede, geschrift enz. ter gedachtenis (aan een overledene)”. Ik ben (nog) geen trouw lezer van overlijdensberichten maar wanneer mijn oog hierop valt, lijken er louter goede mensen op aarde te zijn. Deze annonce is volgens mij ook geen ‘In Memoriam’ maar een uiting van een bedroefde én vooral boze ouder.
Ik ben er zelf van overtuigd dat ieder mens op een waardige wijze wil overlijden
De cri de coeur van de moeder van Rianne doet pijn. Ja, álles hieraan doet pijn. Ze wil via een annonce roddels rechtzetten. Of haar dit op deze wijze zal lukken laat ik in het midden. Ik betreur die roddels maar er speelt meer. De dierbare dochter van mevrouw van Uden heeft géén zelfmoord gepleegd maar is “op een waardige wijze overleden.” Rianne zou – zo wordt expliciet aangegeven – nooit zelfmoord plegen. Waarom zou Rianne nooit zelfmoord plegen? Het past niet om hierover te speculeren omdat mijn woorden pijn zouden kunnen doen en dat is beslist niet mijn bedoeling. Ik laat het bij de conclusie dat haar moeder er blijkbaar van overtuigd is dat haar dochter dit nooit zou doen.
Hoeveel mensen die een dierbare hebben verloren door zelfmoord kregen deze annonce onze ogen? Wat ging er in hen om? Ik ben er zelf van overtuigd dat ieder mens op een waardige wijze wil overlijden. Dat geldt volgens mij zonder uitzondering ook voor allen die zelfmoord hebben gepleegd of willen plegen. Maar niet iedereen kan zich permitteren om te worden bijgestaan “door een stichting waarvan er maar één is in Nederland”.
Toevallig zag ik deze opvallende annonce en het bevreemdde mij dat een huis-aan-huisblad dat bol staat met aankondigingen van doorgaans vrolijk stemmende activiteiten en schreeuwende advertenties een dergelijk ‘In Memoriam’ plaatst. Een mailtje hierover leidde tot de volgende reactie: “Naar aanleiding van uw bericht meld ik u dat wij wel vaker een In Memoriam plaatsen in onze weekbladen. Hieraan zijn uiteraard wel kosten verbonden.” Het in Memoriam voor Rianne van Uden kostte € 67,98 exclusief btw.
