Komt een vrouw bij de dokter

Het duurt even voor de vrouw in mijn spreekkamer is. De scootmobiel moet in een nisje geparkeerd en vervolgens is het nog tien meter schuifelen naar de onderzoekskamer. Haar  ademhaling klinkt alsof ze een hele puffer kan gebruiken. Haar leeftijd zou ik niet durven schatten, maar een blik op het elektronisch patiëntendossier toont dat ze een jeugdige generatieX-er is, net als ik.

Dat geeft dus twee opties: ofwel zie ik er erg jong uit voor mijn leeftijd, dat geloof ik natuurlijk graag. Maar de tweede optie is realistischer: de tijd is niet mild geweest voor haar. Ze begint haar verhaal te vertellen. Ik moet me ongelooflijk concentreren, nochtans beheers ik het plaatselijk dialect goed op luisterniveau. Maar de tandeloze uitspraak levert me een extra moeilijkheidsdimensie op.

Ze wil een paar vlekjes laten zien en misschien wel laten weghalen. Mijn dermatologische kennis dateert van in de studiebanken. Vele differentiaal diagnoses komen naar boven, alsook de ABCDE-regeltjes voor het herkennen van verdachte moedervlekken. Eén plekje bevalt me niet en ik stel voor om dat weg te halen voor onderzoek. Vraagt ze me plotseling wat dat kost. Het weghalen in de eerste lijn valt onder basiszorg, maar het pathologisch onderzoek komt voor eigen rekening.

Na enkele secondes: ’ Ik ga er dan toch nog even mee wachten, want ik zit nu nog in de schuldsanering’. Ik laat een stilte vallen. Gaat ze verder: ‘en trouwens, eigenlijk wil ik eusathanie (geen schrijffout) laten plegen. Zo hoeft het voor mij niet meer, heb ik het ook al eerder met mijn eigen huisarts over gehad. Ik wil het wel niet meteen, nog even wachten tot mijn kleindochter wat ouder is. Dus ja, misschien hoeft dat vlekje dan sowieso niet meer.’

‘Haar situatie is ondraaglijk. Is het omkeerbaar? Tja, met een buideltje geld wel’

Nu ben ik meestal rad van tong, maar ik val stil door de onverwachte wending van het gesprek. Het lijkt me volstrekt zinloos om het nu nog over haar gele rookvingers te hebben. Leefstijl überhaupt is niet gepast, maar ik heb nog wel tijd om te luisteren.

Door een eerste ex, gokverslaafd, is ze in de schulden gekomen, haar tweede ex is veroordeeld voor geweld, stalkt haar en heeft nu straatverbod. Door het vaatlijden en diabetes met lage medicatietrouw mobiliseert ze in een scootmobiel. Geld is haar grootste zorg en de oorzaak van zware stress waardoor ze dus die doodswens heeft. De eisen voor euthanasie indachtig: is haar situatie ondraaglijk, ja. Is het omkeerbaar? Tja, met een buideltje geld wel.

En hoewel ik een fervent aanhanger  ben van omdenken, is deze toch lastig. Haar  probleem is oplosbaar, maar niet door haarzelf. Deze patiënte heeft gewoon mensenzorg nodig in plaats van gezondheidszorg. Om het gesprek te draaien, vraag ik haar wat ze gaat doen als ze uit de schulden is. Haar ogen lichten op: dan gaat ze met haar kleindochter naar de nagelstyliste voor kunstnagels voor haarzelf en de kleindochter. ‘Dat, dokter, gaat de mooiste dag van mijn leven zijn.’