Lean is a ‘way of living’

Frank-van-Berkel

Frank van Berkel (1969) is partner bij Morgens, waar hij grote verandertrajecten en Lean Transities leidt en raden van bestuur in hun eigen veranderprocessen begeleidt.

Lean: vrijwel alle ziekenhuizen zijn er op enigerlei wijze mee bezig. Dat is goed nieuws. Want in een lean-organisatie is iedereen, op elk niveau, elke dag bezig met de vraag hoe werk slimmer, beter of anders uit te voeren is. En is continu verbeteren een feit, dan worden de kwaliteit en veiligheid steeds beter en de kosten steeds lager. Het is echter geen automatisme dat het bezig zijn met lean leidt tot een lean-organisatie, waarin continu verbeteren in de genen zit. Daar is meer voor nodig dan nu in veel ziekenhuizen gebeurt.

In mijn recente rondgang langs ruim twintig ziekenhuizen, die ik uitvoerde in het kader van een onderzoek naar de status van Lean Transitie, proefde ik bij veel bestuurders – gelukkig niet bij allemaal – nog te veel dat lean een kunstje is wat ‘je erbij kunt doen’. Ik denk dat lean een ‘way of living’ is, een filosofie, waarmee organisaties doordrenkt moeten zijn voordat sprake kan zijn van een begin van Lean Organisatie.

De lean-implementaties zoals die nu in veel Nederlandse ziekenhuizen plaatsvinden, hebben in de regel een projectmatig en gefragmenteerd karakter en komen hierdoor niet ‘in de genen’ van de organisatie. De olievlek waar veel over gesproken wordt, komt eigenlijk niet of naar mijn mening veel te langzaam op gang. Het risico is dan groot dat de resultaten die in eerste instantie in projecten werden geboekt, weer afkalven. En de energie loopt er dan uit.

Wat is er nou voor nodig om verder te komen? Naar mijn mening is het besef cruciaal dat lean vooral over de zachte kant van veranderen gaat. Natuurlijk, de leantools zijn belangrijk, handig en waardevol. Toch gaat lean over veel meer dan dat: het gaat over een brede organisatietransitie, waarin houding en gedrag van management en medewerkers het verschil maken bij het al dan niet in de verbetermodus komen. Het zijn dus uiteindelijk (alle) mensen in een organisatie die een Lean Transitie succesvol maken.

Het is mooi om te zien dat lean in veel organisaties vorm krijgt. Ik daag de leiders in ziekenhuizen uit om hier ook actief de volgende stappen te gaan zetten. Het is mijn stellige overtuiging dat zij de bepalende factor zijn bij het realiseren van deze voor de zorg zo belangrijke transitie. In een lean-organisatie doorgronden leiders de leanfilosofie, dragen zij deze uit, laten zij zien hoe belangrijk gestructureerd verbeteren is en motiveren zij medewerkers om zaken anders aan te pakken. En daarmee zetten zij een stempel op de cultuur in hun organisatie. Zonder leiderschap geen verandering!

Klik op de afbeelding om de resultaten van het het onderzoek naar Lean Transitie in de zorg te downloaden bij morgens.nl.

Lean-transitie-in-de-zorg

Delen