Loopgravenoorlog
Elk jaar is het een feest om naar de Re:publica in Berlijn te gaan, de grootse conferentie over internetcultuur in Europa. De deelnemers spreken over nieuwe technieken, gevaren en remedies. Ik word altijd vrolijk van de activiteit en actiebereidheid. Al werd er dit jaar weinig gelachen. Met de opkomst van extreemrechts in Europa groeide ook de verdeeldheid online. De techniek die mensen zou kunnen verbinden, heeft de maatschappij verdeeld in onverzoenlijke kampen. Zint het je niet? Ontvrienden. Iemand zeurt? Schelden. Ben je het oneens? Doodsbedreiging.
De algoritmes van sociale media maken dat mensen zich helemaal kunnen ingraven in hun eigen loopgraven. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, werd er op de conferentie een uur lang over bevraagd, maar kon weinig troost bieden. Een andere spreker vergeleek zichzelf met Cassandra, beroemd figuur in de Griekse mythologie, die gek werd omdat haar voorspellingen over de ondergang van Troje niet werden geloofd.
Via een soort stemwijzer worden ideeën getoetst
Audrey Tang, de Taiwanese minister van Digitale Zaken, bracht mijn glimlach weer terug. In het land, dat als geen ander wordt geteisterd door nepnieuws uit China, had tien jaar geleden slechts 9 procent van de bevolking vertrouwen in de democratie. Nu is dat meer dan 50 procent, mede dankzij investeringen die Taiwan doet in internet. Daarmee neemt de staat de grote techbedrijven de wind uit de zeilen.
Via een soort stemwijzer worden ideeën getoetst, waarbij burgers ook voorstellen kunnen doen. De algoritmes brengen mensen samen in kleine groepen waarin consensus wordt gezocht. “Er is geen commentaarknop, dat verleidt alleen maar tot aanvallen op personen”, vertelde de minister. “Als je het oneens bent, kun je alleen op disagree klikken.” Goedkoop breedbandinternet is een grondrecht in Taiwan en de staat stimuleert projecten van burgers die kloven in de bevolking willen overbruggen met digitale projecten. “We bouwen eerst kleine bruggen”, zei Tang, “maar ze worden steeds langer, en uiteindelijk bereiken de grootste opponenten elkaar.”
