Natriumazide: dood in de pot?

Dood in de pot is een bekende zegswijze uit een onbekend bijbelverhaal (2 Kon. 4: 38-41). Het is één van die curieuze geschiedenissen met de profeet Elisa. In dit verhaal wordt verteld dat er honger is in het land. Elisa geeft echter zijn hulpjongen de opdracht de grootste pot op te zetten en soep te gaan koken. Waarvan zal dat geschieden, met honger in het land? En dan de grootste pot? Is Elisa een idealist, die tegen beter weten in vasthoudt aan het ideaal dat niemand meer honger hoeft te hebben? (…)
Wouter Klouwen

Weet dat ik deze woorden tamelijk verscheurd schrijf. Want de meteorologische herfst begon met een hartverwarmende en tegelijkertijd ijzingwekkende mail van de Coöperatie Laatste Wil (CLW): als lid krijg ik sinds eergisteren de beschikking over het ‘Informatiepakket Laatstewilmiddelen’ met pragmatische adviezen; het bestuur laat ons dus gelukkig niet in de kou staan! Waarom hartverwarmend? Ik draag bestuursvoorzitter Jos van Wijk en bestuurder Petra de Jong een warm hart toe. Op een integere, open en volhardende wijze voeren deze bevlogen mensen een bepaald niet gemakkelijke strijd voor een waardig levenseinde in eigen regie zonder toetsing voor- of achteraf door een arts, begeleider of consulent. Waarom ijzingwekkend? Omdat hun strijd is ingebed in een web van met elkaar samenhangende ontwikkelingen die in mijn visie de Nederlandse samenleving op een bedroevende wijze laten afglijden.

Ik ervaar dit leven steeds meer als escaperoom

Hoezeer ik mij hiertegen ook verzet, toch voel ik dat ik in deze maalstroom wordt meegezogen. Ik zit gevangen in dat web. De CLW komt voort uit deze ontwikkelingen. Ik ervaar dit leven steeds meer als escaperoom, waaruit ik alleen nog maar met behulp van de CLW kan ontsnappen.

In het informatiepakket wordt verwezen naar het Handboek De Vredige Pil van Philip Nitschke en Fiona Stewart. Hierin worden drie ‘chemische middelen’ genoemd, die bij voldoende inname dodelijk zijn: kaliumcyanide, natriumnitriet en natriumazide. Kaliumcyanide levert pijnlijke spierkrampen: ‘Het werd gebruikt door Duitsers in WO II en recent door een veroordeelde in het Joegoslavië-tribunaal. Het is geen humaan middel voor zelfdoding.’ Wat betreft natriumnitriet wordt aangegeven dat er een tegengif bestaat; het middel is dus niet ‘onomkeerbaar dodelijk’.

Hulp is beschikbaar. Praat vandaag nog met iemand.
Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Je kunt geheel anoniem bellen of chatten met 113 zelfmoordpreventie via 113.nl. Ga naar 113.nl

Dan resteert natriumazide en dit is dus – zoals menigeen als wist of vermoedde – ‘Middel X’. Uit tien recente ooggetuigenverslagen van naasten zou zijn gebleken dat dit middel ‘een milde dood bewerkstelligt’ maar er staat ook: ‘Twee ervaringen vertelden dat het overlijden gepaard ging met rollende ogen, trekkingen en dat het stervensproces bijna twee uur duurde.’ Dat is stevig schrikken! Eerde uitte ik al op basis van informatie op PubMed mijn bedenkingen tegen dit middel en die bedenkingen blijven onverminderd voortbestaan. Het bij euthanasie gebruikte pentobarbital zou wél een geschikt laatstewilmiddel zijn, maar dit valt onder de geneesmiddelenwet en is voor particulieren niet verkrijgbaar; de CLW waarschuwt in dit kader terecht voor gesjoemel op internet. Via een levenseindetherapeut-counselor weet ik inmiddels gelukkig zelf wel hoe ik hieraan kan komen.

Waar wringt volgens mij nog meer de schoen? Onder het kopje ‘Voorzorgen’ staat: ‘Zorg dat derden niet betrokken zijn bij de uitvoering van uw levenseinde in eigen regie. De autonome route betekent ‘Zelf Beschikken en Doen’.

Ieder sterft zijn eigen dood maar overschrijdt deze vorm van doodgaan niet de grens van écht menswaardig sterven?

De CLW heeft helemaal gelijk maar wanneer ik lees hoe dit in de praktijk dient te worden gerealiseerd (‘Laat weten dat u niet gereanimeerd wil worden. Plak daartoe eventueel een brief op de toegangsdeur.’), dan word je als mens op het ultieme moment wel heel erg op jezelf teruggeworpen. Natuurlijk, ieder sterft zijn eigen dood maar overschrijdt deze vorm van doodgaan niet de grens van écht menswaardig sterven, terwijl juist het tegenovergestelde wordt beoogd? En hierbij denk ik niet alleen aan die laatste momenten, maar ook aan wat hieraan vooraf is gegaan: het proces dat leidt tot het besluit om een laatstewilmiddel in te nemen.

Wanneer ik over mijn eigen levenseinde pieker en mijn gedachten in die richting gaan voel ik die eenzaamheid al in mij opkomen. Maar mijn vertrouwen in medemensen en zeker hulpverleners is niet groot. En laat het kliekje landbestuurders, politici en hoogwaardigheidsbekleders dat meent dat je met juridische wapengekletter en dreigementen iets bereikt de mond houden, want niet zelden gaat het om dezelfde mensen die onze samenleving hebben laten afglijden: niet in economisch opzicht maar wel waar het gaat om sociale cohesie. Neem – juist in godsnaam – de CLW en alle leden heel serieus. Hoe het verder moet, weet ik niet. Sorry!  

Ik ben bang!

Zijn hulpjongen doet wat hem is opgedragen. Hij gaat het veld in om groenten te plukken voor de soep en vindt: ko-lokwinten. Wat dat in hemelsnaam mogen zijn… Hij weet het kennelijk niet, want hij gooit ze in de soep en ze blijken de soep te bederven. (…) Goedbedoelde actie, zeker. Maar eigenmachtige actie, hun ‘eigen’ goede doel. Het hangt van hen zelf af. En als zij het niet doen, doet niemand het. En dat is… de dood in de pot, want overgeleverd aan zichzelf. Als er iets misère is, dan dát wel. (…) Tegen de dood in de pot is maar één remedie: meel. Neem meel en gooi het in de pot (vs. 41). Dat is brood, brood des leven.
Wouter Klouwen

Delen