Populatiebekostiging

Heeft u al nagedacht over populatiebekostiging? Weet u wat daar onder verstaan wordt? Heeft u zich al afgevraagd of daarmee het ondernemerschap geweld aangedaan wordt? In de eerste lijn is bedacht dat populatiebekostiging tot een zodanige integrale aanpak van zorgverlening leidt dat daardoor de gezondheidszorg op termijn betaalbaar en toegankelijk blijft. In de tweede lijn moet zich daarover een gedachtevorming nog ontwikkelen. Voorzitter Rien Meijerink van de RVZ en bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar CZ, Wim van der Meeren, zijn tegenstanders. Hoe zit het met populatiebekostiging? En hoe verhoudt zich ondernemerschap daarmee?

Populatiebekostiging wil zeggen dat de bekostiging gericht is op een bepaalde populatie, waarbij het totale zorgaanbod inclusief preventie en nazorg in samenhang aangeboden en bekostigd wordt. Het voordeel is dat, anders dan in het huidige systeem, ook de zorg- en welzijnsfuncties die gericht zijn op het realiseren van gezondheidswinst kunnen worden gefinancierd. Maar hoe populatiegerichte/gebonden bekostiging er precies uit zal zien, is nog niet duidelijk.

Er zijn vele vormen mogelijk. De populatie kan gevormd worden op basis van doelgroepen binnen een lokale of regionale gemeenschap of door die gemeenschap als geheel. En voor wat de bekostigingsmethodiek betreft zijn meerdere uitgangspunten te bedenken. Zo heeft de NZa in haar advies Bekostiging huisartsenzorg en geïntegreerde zorg van juni 2012 aangegeven dat er vier bekostigingsopties zijn voor geïntegreerde zorg, afhankelijk van het te nemen ‘leidend principe’. Als de zorgbehoefte het leidend principe is dan staat in de bekostiging de zorgvraag centraal, zijn de lokale verschillen leidend dan staat het resultaat centraal, is toegankelijkheid leidend dan staat keuzevrijheid centraal, en wil men zekerheid over de kosten dan staat in de bekostigingssystematiek kostenbeheersing centraal.

Kortom, er valt nog veel te zeggen en te oordelen over populatiebekostiging. Daarom was het ook wat kort door de bocht toen Meijerink en Van der Meeren op 3 oktober jl. in de Rode Hoed in Amsterdam tijdens het symposium ‘Medisch specialist 2013’ in de kantlijn weliswaar resoluut, maar niet echt onderbouwd afstand namen van populatiebekostiging. Op 26 september jl. werd daarentegen door zorgprofessionals van verschillende disciplines tijdens een invitational op uitnodiging van het Jan van Es Instituut en de consultants van VvAA inhoudelijk en gedreven gediscussieerd over populatiebekostiging. Misschien had dat ook te maken met de link die werd gelegd met ondernemerschap. Zowel ondernemerschap in de zin van innovatief zijn en invloed uitoefenen als ondernemerschap in de zin van eigenaar zijn van de ‘onderneming’ en financieel risico lopen. Komt er een budgethouder, kun je daarvan aandeelhouder worden? Hoe gaan ondernemerschap en populatiebekostiging samen? Welke rol speelt de zorgprofessional?

Er werd volop gediscussieerd over de autonomie van de professional, sturing via de bekostiging, intensievere samenwerking tussen disciplines, de rol van de patiënt en van zorgverzekeraars en over de organisatievorm. Voor regie in de regio is een nieuwe entiteit nodig, die multidisciplinair samengesteld moet zijn, was het oordeel. En aan zorgverzekeraars werd wel de positie van partner toebedacht, maar niet die van regisseur. Regioregie biedt een kans op meer efficiëntie; samenwerken zonder eigen belang wordt daarentegen de grootste uitdaging. Regie bij het zorgveld betekent ook meer balans in de marktverhoudingen, was een gedeelde mening.

Vooral die laatste boodschap is belangrijk. Willen zorgprofessionals regie in de zorg, dan zullen zij moeten nadenken over een nieuw bekostigingsmodel als populatiebekostiging. En als dat in een bepaalde vorm een wenselijk model lijkt, dan ook het voortouw nemen. Want voor je het je realiseert, moet je volgen. Bij populatiebekostiging hoort ondernemerschap!

Delen