Slecht nieuws

Mijn collega worstelt zichtbaar met het slechte nieuws dat ze haar patiënte moet vertellen. Ze schraapt haar keel, verschuift de papieren op haar bureau en kijkt dan nog eens naar de uitslagen. Zelfs aan de andere kant van de tafel voel ik haar ongemak.

Ik kan me volledig in haar situatie verplaatsen. De afgelopen week heb ik bijna niets anders gedaan dan slecht nieuws brengen. Aan mevrouw A. met terminaal hartfalen, waaraan geen medicijn meer helpen kan. Aan de heer C., die ondanks zijn uitgezaaide kanker geestelijk nog ongelooflijk sterk is. “Ik heb mijn kinderen net gedag gezegd”, vertelt hij als ik op een middag binnenkom. Aan zijn toon hoor ik dat hij niet alleen op het einde van het bezoekuur doelt.

Geruststellen heeft op zo’n moment geen enkele zin. Daarmee houd je als dokter jezelf voor de gek én ontneem je de patiënt de kans om op zijn eigen wijze te reageren. Want die is ook niet gek. Slecht nieuws wordt er in een mooie verpakking heus niet beter op.

Eerlijkheid en openheid is dus het devies.

Toch blijft het moeilijk, besef ik als ik mijn worstelende collega bekijk. Het liefst zou ik haar te hulp schieten, maar daarvoor zit ik hier niet. Ik moet wachten tot zíj de boze woorden uitspreekt.

Een zucht van verlichting ontsnapt me als ze er eindelijk in slaagt. Dat dit belachelijk is, dringt pas tot me door als ze mij verbaasd aankijkt – alsof ze een andere reactie had verwacht.

“Sorry”, zeg ik, “ik ben er niet aan gewend om de ontvanger van het slechte nieuws te zijn.”

Maar ook dát is een rare reactie, want wie is dat wel? Noch ik, noch de heer C., noch zijn kinderen hebben voor deze situatie gestudeerd.

Op slecht nieuws kun je enkel op je eigen manier reageren. Eerlijk en open.

Zoals mevrouw A., die nog even mijn hand grijpt wanneer ik de dormicumpomp* start: “Laat me maar slapen, dat is beter.” Met die paar woorden maakt ze alle aanwezigen duidelijk dat deze palliatieve sedatie háár keuze is, in plaats van de laatste optie na alle falende therapieën. Tot het einde houdt ze de controle, dat is haar manier.

Mijn persoonlijke nieuws zal voor velen in het niet vallen vergeleken met zulke stervensverhalen, maar wat kan ik anders dan erover schrijven? Dat is nu eenmaal mijn manier. Laat me dus vertellen over twee levens die ten einde kwamen – en over één leven dat nooit geboren werd.

*slaapmiddel