Wantrouwen

Afgelopen dagen hadden we vrienden uit Nieuw-Zeeland te logeren. Enkele jaren geleden bezochten wij hun woonplaats. We genoten van de prachtige natuur en van al het moois van de omgeving. We wilden echter ook het ‘gewone leven’ meemaken. Ze regelden gesprekken met ons met plaatselijke professionals die werkten in settings waarin we geïnteresseerd waren, zoals de zorg en overheid. Ook deden we samen boodschappen en zag ik voor het eerst in de supermarkt een zelfscan-kassa.

Die zelfscankassa’s zijn tegenwoordig ook in ons dorp op meerdere plekken te vinden. Ik zei tegen onze vrienden dat ik eraan moest wennen, maar dat ik het voor weinig boodschappen wel prettig vond. Wel gaf ik aan me enorm te storen aan die keren dat je gecontroleerd werd en je boodschappen opnieuw werden gescand. Onze vriendin reageerde zeer verbaasd. Ze gaf aan dat bij hen in Nieuw Zeeland de mensen dat niet zouden accepteren. De winkel neemt het verlies op de koop toe, want zij besparen op menskracht. De ruimte waar je de spullen kunt neerzetten is trouwens vreselijk klein. Wat haar het meeste stoorde, was dat je dus standaard als potentiële winkeldief wordt gezien terwijl je klant bent, oud of jong.

‘Een belediging die je als klant niet hoeft te accepteren’

Dat je voor het kopen van alcohol je moet legitimeren begrijpen we. Maar wanneer je zelf je boodschappen scant en er dan vanuit wordt gegaan dat je misschien iets niet afrekent, is een belediging die je als klant niet hoeft te accepteren. Ze werd er zelfs boos om. Ik lees ook wel dat sommige mensen het stoer vinden om iets duurs niet te scannen en dat misschien zelfs als sport zien. Maar is het dan te verdedigen dat je dan maar lukraak iemand controleert? Volgens mij mag de politie zelfs alleen met reden controleren en je ID vragen.

Het gevoel van wantrouwen komt ook vaak in discussies over de zorg terug. Zelf begrijp ik niet dat ik – na een gedegen opleiding als zorgprofessional te hebben gevolgd en ingeschreven sta in het kwaliteitsregister – nog van alles moet bewijzen. Steeds opnieuw registreren we onze nieuwe kennis en kunde en die gegevens zijn voor iedereen op te vragen. Maar keer op keer wordt aangegeven dat onze kwaliteit niet transparant is. Eigenlijk zeggen sommige zorgverzekeraars en politici dan dat het niet goed genoeg is wat we doen. Dat er nog meer gecontroleerd moet worden. Er is wantrouwen over ons werk.

Wanneer daar aanleiding toe is, is nadere controle op zijn plek. Maar lukraak eisen blijven stellen onder het mom van noodzakelijke kwaliteitsverbetering lijkt soms een race to the bottom. En de honger lijkt niet te stillen. Terwijl transparantie over de werkwijze en kosten van degene die het aan ons vragen ver te zoeken is. En dat is inderdaad iets om boos op te worden!