Wensen

Tegen de zin van vader was Kerstmis een herhaling van Sint Nicolaas en het ergste vond hij ook nog dat alle cadeaus louter voor hem bestemd waren. Dat varieerde van vers geschoten wild tot kisten wijn en exclusieve lekkernijen. Deze dankbetuigingen waren echter onverbrekelijk verbonden aan zijn lot als geliefd kinderarts. Wanneer de grond van onze tuin niet was bevroren, kreeg het wild hier een laatste rustplaats. De meeste wijn en lekkernijen schonk vader discreet weg. Wat overbleef waren tien tot twintig kalenders waaruit wij – zijn vijf bloedjes – een keuze mochten maken.

Ook onze voorgangster in de huisartspraktijk had niet te klagen. Zij kon de muren van haar pand – woonhuis en praktijk tegelijk – behangen met kerstwensen. Nadat wij – vrouwlief en ik – het roer hadden overgenomen, verminderde dat aantal drastisch maar het waren er altijd nog zo veel dat het grootste deel van alle vrije uren tijdens de feestdagen werd besteed aan het beantwoorden van deze wensen met een weder-wens die speciaal voor deze gelegenheid werd gemaakt in een oplage van tussen de 500 en 1000. Familie, vrienden en kennissen konden hiervan met dank aan de fiscus meeprofiteren.

Vorig jaar bezocht ik toevallig op de laatste werkdag voor kerstmis mijn huisarts. Tegen de muur van zijn spreekkamer stonden enkele cadeautjes, een stuk of acht en zeker niet meer. Armoe troef! De goede man verdient beter maar dank is een kostbaar gedachtegoed geworden; wie louter denkt in rechten, staat nooit stil bij het feit dat heel veel in ons land uitstekend is geregeld. Onze voorgangster hing alle wensen op. In plaats van deze megaklus beproefde ik mijn pastorale talent in een zalvend dankwoord annex kerstboodschap, die in de wachtkamer werd opgehangen. In het gezondheidscentrum van mijn huisarts zag ik vorig jaar overigens geen enkele kerstwens. Dat past ook niet bij protocollair handelen: er is immers geen evidence dat wensen het welzijn verhogen.

Er is geen evidence dat wensen het welzijn verhogen

Privé hield ik er altijd een ruimhartig kerstwensenbeleid op na, maar vrouwlief beklaagt zich al jaren over de kosten en tijdsinvestering, en onze kinderen constateren een steeds grotere discrepantie tussen het aantal ontvangen en verstuurde kerstkaarten. Waarom geen digitale kerstwens? Daartoe ga ik over wanneer digitale rouwannonces gemeengoed zijn geworden.

Mits voorzien van afzender hebben kerstwensen overigens wel degelijk een onvermoed positief effect: van mensen die verhuisd zijn komt de kaart retour. Tot tweemaal toe ontdekte ik zelfs langs deze weg dat een dierbare uit mijn adressenbestand was gaan hemelen en derhalve geen wens meer nodig had.

Dit jaar stond ik voor de pijnlijke klus om het aantal kerstwensen fors te reduceren. Het is alsof je gaten in jouw netwerk knipt, al heb ik mijn kenniskring nooit als zodanig beschouwd. De winst die deze bezuiniging oplevert, weegt niet op tegen de pijn maar het moet. Ik word getroost door de gedachte dat minder wensen niet tot minder welzijn lijden. Toch moet ik onbedoeld iemand verdriet doen die voortaan buiten de boot valt: al jarenlang krijg ik een fraaie ­– persoonlijk geschreven – kerstwens die niet wordt ondertekend. Er is dus iemand die het goed met mij voor heeft zonder dat ik zijn of haar naam ken. Zo iemand wens ik een ieder toe!