Advocaat van de patiënt
Orthopeed Aimée Kok-Pigge (36) wil huisarts worden. Zij vindt zichzelf meer generalist dan specialist en denkt dat zij als huisarts ook meer invloed kan uitoefenen op veranderingen in de zorg. “Ik wil scheidsvlakken overbruggen.”
Tekst: Wout de Bruijne Beeld: De Beeldredaktie/Herbert Wiggerman
We spreken elkaar bij Domus Medica, het verzamelkantoorgebouw voor (para)medische organisaties in Utrecht. Sinds eind vorig jaar werkt Kok hier. “Ik begeleid richtlijnherzieningen op het gebied van het bewegingsapparaat”, zegt ze. “Door het multidisciplinaire werken vanuit mijn wetenschappelijke achtergrond – ik ben gepromoveerd op nieuwe diagnostiek en behandelingen bij kraakbeenletsels in de enkel – kan ik bijdragen aan zorginnovatie en -verbetering.”
Orthopeed Kok doet het werk voor het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en ziet het als een perfecte overbrugging terwijl zij solliciteert voor de opleiding tot huisarts. Want dat wil ze worden. Het idee voor de carrièreswitch kreeg ze kort na de wereldreis die zij begin vorig jaar maakte. Kok reisde een half jaar lang met man en peuter van Nieuw-Zeeland en Australië via Indonesië naar de natuurparken van Noord-Amerika. “Het idee was dat we met ons hectisch gezinsleven – mijn man is arts op de spoedeisende hulp, onze dochter was nog geen jaar oud – tijdens de reis onder andere wat meer tijd voor reflectie zouden hebben.” Lachend: “Maar onze kleine kon daar natuurlijk moeilijke rekening mee houden, die had haar eigen drukke agenda.” Toch kon Kok tijdens het avontuur veel nadenken over de zorg en over haar rol daarbinnen. “Op het moment dat we uit Nederland vertrokken, was ik net afgestudeerd als orthopeed. Ik ben een echte bèta en wilde als kind architect worden. Maar na een jaar bouwkunde, miste ik het sociale, het direct iets kunnen betekenen voor mensen. Ik ging geneeskunde studeren.”
Toen ze tijdens haar coschappen met orthopedie kennismaakte en haar ‘de protheses en botsplinters om de oren vlogen’, wist Kok haar specialisatie. “Die combinatie van zorg, techniek en praktijk was het helemaal voor mij.” Althans, dat was het gedurende de eerste vier jaar van haar opleiding in de ‘regio AMC’. Daarna begon er iets te knagen. “Ik heb altijd graag allerlei activiteiten tegelijkertijd gedaan en had tijdens mijn studie diverse verenigings- en bestuursfuncties. Mede daardoor zag ik wat meer van de minder aantrekkelijke kanten van de zorg.” Als voorbeelden daarvan noemt Kok de grote regeldruk, de tijdrovende administratie, stress, afnemende autonomie en bovenmatig veel burn-out onder vooral a(n)oissen. “Maar zelf kon ik als aios weinig met die wetenschap zonder zeggenschap. Het toekomstperspectief frustreerde me zo, dat ik overwoog met mijn opleiding te stoppen. Maar ik ging door met het idee dat ik verschil zou kunnen maken als ik na het afstuderen ‘alles’ zou weten en kunnen in mijn vak en dat ik meer autonomie zou hebben.”
Aimée Kok voltooit haar opleiding orthopedie maar tijdens en na haar wereldreis komen de twijfels terug en worden ze zo groot dat ze na thuiskomst zelfs solliciteert op een functie in de consultancy. “Wél in de zorg overigens”, lacht ze. “Maar onderweg terug van het sollicitatiegesprek bedacht ik me dat ik de primaire zorg helemaal niet wilde missen, sterker nog, ik wilde juist meer van de patiënten zien. Ik realiseerde me heel helder dat ik meer een generalist ben dan een specialist. Noem het een holistische gedachte, maar ik wil de zorg voor de héle mens en niet voor alleen een stukje.” En als huisarts denk ik het meest te kunnen zijn wat ik vind dat een zorgprofessional moet zijn: de advocaat van de patiënt.”
‘Ik wil de primaire zorg niet missen’
Tegelijk denkt Kok dat zij in die positie als generalist ook meer invloed kan uitoefenen op volgens haar broodnodige veranderingen in de zorg. “Veranderingen zijn hard nodig, maar daarbij moet niet worden voorbijgegaan aan de dagelijkse praktijk van de zorgverleners. Te vaak zie je dat zij onvoldoende worden meegenomen en dat geeft dan juist weerstand en heeft soms zelfs burn-out tot gevolg.”
Juist in de scheidsvlakken binnen de zorg is Kok geïnteresseerd. Ze wil ze overbruggen. “Van nature mijd ik het conflict, zoek ik verbinding en communicatie. Er zijn binnen ons vakgebied veel verschillende inzichten en belangen, maar er is ook een hele grote gemene deler en dat is de beste zorg voor de patiënt. In het voortdurend besef daarvan liggen de oplossingen.”
Haar zienswijze is de reden waarom Kok de beweging Zin in Zorg (zie kader) een warm hart toedraagt. “Wij hebben in de zorg de mooiste beroepen die er zijn, maar zoveel a(n)iossen haken toch af. Zin in Zorg wil mentaal fitte dokters die met plezier werken, want bevlogenheid is cruciaal voor goede zorg.”
Hoe zorgen we ervoor dat jonge artsen iedere dag met plezier naar hun werk gaan, mentaal fit blijven en méér tijd voor de patiënt hebben? Daar richt Zin in Zorg zich op, een initiatief van VvAA, De Jonge Specialist, LAD en LOVAH.
Te veel jonge zorgprofessionals kampen om verschillende redenen met burn-outklachten. Het verhaal van Aimée Kok is een inspirerend voorbeeld van hoe een zorgprofessional de zin in het werk weer herkregen heeft. Aandacht voor burn-out en succesverhalen over wat helpt om met plezier (weer) te werken in de gezondheidszorg, helpen zorgprofessionals hun werkplezier terug te vinden of te vergroten. Meer informatie en aanmelden via: zininzorg.nl
Volgens Kok bevindt de beweging, die een aantal organisaties in de zorg vorig jaar startten, zich nog in een oriënterende fase. “Waar liggen precies de pijnpunten en wat zijn goede, breed gedragen initiatieven om vorm te geven? Maar het is naar mijn idee een groep mensen die er werkelijk iets mee doet. Ze verzamelen input door nationaal onderzoek en zoeken naar het evenwicht tussen de jonge en de oudere garde: naar de verstandhouding tussen een generatie met social media en wellicht andere wensen in de individuele lifestyle, en de oudere collega’s met hun rijke ervaring van jarenlang dokteren, in al haar facetten. Met onderlinge verwijten komen we er niet en opmerkingen als ‘in mijn tijd draaide ik het hele weekend dienst zonder slaap’ en ‘ja, maar jij had mijn administratie niet’, dragen ook niet bij aan een goede verhouding.”
De orthopeed/toekomstig huisarts geeft aan dat het maken een lange reis
– ‘dat is iets anders dan vakantie’ – overigens praktisch ook heel goed kan werken tegen burn-out. “Doe het als u kunt. Het is gezond voor het hoofd en het hart. Alleen niet voor je portemonnee.”