Bericht aan mijn psychiater

Tekst: Hans Münstermann | Beeld: Keke Keukelaar

Op een ochtend, jaren geleden, zat ik in een kamer in een laag grijs gebouw. Tegenover mij, achter de tafel, een vrouw, ergens tussen de vijftig en de zestig. De psychiater. Ik had één enkele vraag: moet ik vader worden? Ik vond en vind, eigenlijk, dat je in dit soort persoonlijke zaken geen advies kunt geven. Maar ja, ik zat daar. In de meeste culturen is het krijgen van kinderen sowieso volmaakt vanzelfsprekend. Mijn vraag was een non-vraag. Mocht ik voor een non-vraag het belangrijke werk van deze vrouw onderbreken? “Waarom bent u zo behoedzaam?”, vroeg ze. “Heeft het iets te maken met uw afkomst? Uw familie?” Ik vertelde over het catastrofale huwelijk van mijn ouders. De vrouw leek in een flits allerlei afgronden te peilen. Ze zag het voor zich, zo verbeeldde ik mij. Het zou waarschijnlijk uitdraaien op een lange reeks analyserende en zuiverende gesprekken. Maar ze deed precies het tegenovergestelde – tot mijn grote verbazing en genoegen. “Ik kan u verder helpen”, zei ze aan het einde van ons gesprek. “U heeft genoeg materiaal voor een lange analyse, maar u kunt er ook over schrijven. Dan heeft u mij verder niet nodig. En wat dat kind betreft, meneer Münstermann, maakt u zich geen zorgen. Alle mensen houden van hun kinderen.” Het is een van de sterkste zinnen die ik ooit gehoord heb. Toen ik weer op straat stond, na dat consult, voelde ik mij opgelucht. Ik kon rustig een kind krijgen.

Ik schreef een roman over mijn ouders, ik werd vader. Mijn boek kreeg een massale emotionele reactie. Dat gebeurde allemaal in een soort roes. Gewoon door spontaan te reageren op een vrouw die tegen mij zei: waarom schrijft u er niet over? Zij had mij een geweldige zet gegeven.

‘Maakt u zich geen zorgen, alle mensen houden van hun kinderen’

Het afgelopen jaar moest ik weer aan haar denken. Er voltrok zich een drama bij ons in de familie. Mijn schoonvader ging met een gebroken heup het ziekenhuis in. Op zich niets ongewoons, maar na de operatie bleek hij een dwarslaesie te hebben. De familie was maandenlang totaal van slag. Allerlei mensen in mijn omgeving konden hun werk niet meer normaal doen. Ikzelf ook niet. Hele levens waren overhoopgehaald. Waarom? Wat was er gebeurd? Was er iets misgegaan? Was dit een normale complicatie die zich altijd kan voordoen? Was er sprake van een medische fout? Elke dag waren wij onrustig. Omdat er iets schuurde en schrijnde.

Omdat er allerlei vragen bleven opkomen die we niet goed konden beantwoorden, zag ik soms weer de psychiater tegenover mij in die spreekkamer. En dan hoorde ik haar zeggen. “Meneer Münstermann, neemt u die uitdaging op. Schrijf erover. Probeer die knoop te ontwarren. Schrijf het op.” En dat heb ik uiteindelijk gedaan, om het gezegd te hebben – dankzij de vrouw die zei: alle ouders houden van hun kinderen. Een van die speciale mensen die je een leven lang dankbaar kunt blijven, voor dat ene uur dat ze naar je wilden luisteren.