Burn-out bij AIOS zorgwekkend
Ongeveer een op de acht medisch specialisten in Nederland heeft last van burn-outklachten en een verhoogd risico op een burn-out. Bij AIOS ligt dit aantal nog hoger. Wat betekent dit voor de patiëntveiligheid? Deze en andere vragen stonden centraal in een onderzoek van Erik Drenth, voormalig directeur VvAA Risicomanagement voor de Gezondheidszorg.
Het onderzoek van Drenth, ter afronding van de executive Master Risicomanagement aan de Universiteit Twente, bouwt voort op het in 2015 gepubliceerde Nationaal Welzijnsonderzoek Zorg van VvAA en onderzoeksbureau Triple-i Human Capital. Uit dat onderzoek bleek dat slechts een op de vijf zorgprofessionals elke dag vol bezieling aan de slag gaat en dat het burn-outrisico substantieel is.
In Drenths vervolgonderzoek komt naar voren dat ziekenhuizen niet over expliciet beleid beschikken als het gaat om het burn-outrisico onder medisch specialisten. De onderzoeker noemt dat een opvallende conclusie, gezien de impact van een burn-out op de patiëntveiligheid. “Er is weliswaar beleid op aangrenzende gebieden en er is het overkoepelende kwaliteits- en veiligheidsbeleid, maar de risicoparagraaf van een willekeurig ziekenhuis gaat vooral over de risico’s van voorgenomen fusies, de implementatie van een nieuw elektronisch patiëntendossier, contracten met de zorgverzekeraar en de veranderingen in de zorgsector als gevolg van de vele politieke ontwikkelingen. Allemaal relevante risico’s, maar is de vraag wat dit met de dokter doet niet minstens zo relevant?”
Gegeven de specifieke kenmerken en klachten bij burnout zou de werkomgeving een actieve rol moeten spelen in het signaleren en bespreekbaar maken van burnoutklachten. Maar uit het onderzoek is gebleken dat diverse kenmerken van de huidige cultuur, attitude en gedrag binnen de werkomgeving ervoor zorgen dat deze werkomgeving eerder een risicofactor voor burnout is in plaats van dat het bijdraagt aan preventie. Drenth: “Binnen de werkomgeving signaleren verpleegkundigen en assistenten als eerste mogelijke burn-outklachten bij jonge medisch specialisten, maar zij kunnen of durven geen actie te ondernemen. Deze groep weet door het ontbreken van beleid niet hoe te handelen. Daarnaast vormt het verschil in positie, hiërarchie en status tussen artsen en niet-artsen vaak een te hoge drempel om als verpleegkundige of assistent feedback op mogelijke burn-outklachten te geven.”
Drenth geeft aan dat het belangrijk is te erkennen dat een burn-out onder (jonge) medisch specialisten voorkomt. “Daar ligt een rol en voorbeeldfunctie voor het stafbestuur, ondersteund door de raad van bestuur van het ziekenhuis. Maar ook op politiek niveau is aandacht voor dit thema nodig, om ervoor te zorgen dat er meer ruimte ontstaat in het werksysteem om tijdig een time-out te kunnen nemen of de werkdruk te verlichten.”
In het mei-nummer van Arts en Auto kunt u meer lezen over het onderzoek van Erik Drenth en burn-outklachten bij zorgprofessionals.