Favoriete pil: De gifhouten bijbel

Károly Illy (Amsterdam, 1961) is kinderarts en directeur van Longfonds. Zijn favoriete pil: de roman De gifhouten bijbel van de Amerikaanse schrijver Barbara Kingsolver.

“De gifhouten bijbel is een aangrijpend, dik boek dat ik in één ruk heb uitgelezen”, zegt kinderarts Károly Illy uit Ophemert. “Auteur Barbara Kingsolver, die zelf kort in Belgisch-Congo heeft gewoond, beschrijft imposant hoe dat land tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in de jaren 50 van de vorige eeuw werd geteisterd door droogte, insectenplagen, ziektes en oorlogen.”

De roman gaat over de Amerikaanse dominee Nathan Price, die wordt uitgezonden naar een dorp in Congo om de inwoners te bekeren tot het christendom. De gebeurtenissen worden beschreven door de ogen van zijn vrouw en vier dochters, die met hem zijn meegegaan. “De onderneming is van meet af aan gedoemd te mislukken, omdat ze totaal onvoorbereid zijn op de omstandigheden in het oerwoud”, vertelt Illy. “Het religieus fanatisme van de vader overheerst alles en hij brengt daarmee ook zijn hele gezin in gevaar, met fatale gevolgen.”

‘De veerkracht van de kinderen is indrukwekkend’

De kinderen gaan elk op hun eigen manier om met de situatie. Een van hen sluit zich af van de dorpskinderen en verzet zich aanvankelijk net als de vader tegen het Afrikaanse bijgeloof. Een ander sluit juist vriendschappen met hen. “De veerkracht van die kinderen is indrukwekkend, maar uiteindelijk moeten de moeder en dochters vluchten en valt het gezin uiteen. De vader blijft alleen achter, gevangen in zijn illusie dat hij Afrika kan veranderen.”

Voordat Illy afgelopen oktober voorzitter werd van Longfonds was hij 29 jaar kinder­arts. In dat werk kreeg hij ook te maken met ouders die opgesloten zaten in hun eigen denkbeelden. In zijn praktijk in Ziekenhuis Rivierenland in Tiel zag hij geregeld gezinnen uit de Biblebelt, met ouders die hun kinderen om reli­gieuze redenen niet wilden laten vaccineren tegen kinderziektes zoals mazelen.

“Voor de bescherming van kwetsbare kinderen is het belang­rijk dat de vaccinatie­graad zo hoog mogelijk is”, zegt Illy. “Ik probeer­de het gesprek hierover niet verwij­tend aan te gaan, want met verwijt bereik je niets als mensen menen dat ziekte Gods wil is en vaccineren daartegen ingaat. Daarom zocht ik juist aan­slui­ting bij hun overtuigingen door erop te wijzen dat vacci­neren ook een daad van naastenliefde is, en zei ik dat hun eigen kind mogelijk gezond genoeg was om een eventuele kinderziekte te doorstaan, maar dat andere niet ingeënte kwets­bare kinderen daar ernstig ziek van kunnen worden, soms met blijvende schade. Een enkele keer hielp dat.”