Jong en dokter

Artsenbul op zak en aan de slag als anios. Rustig wennen aan het echte werkleven is er niet bij, want er moet ook al worden nagedacht over een volgende stap. “Soms vergeet je goed voor jezelf te zorgen.”

Tekst: Martijn Reinink | De Beeldredaktie/Peter Strtelitski

Als ze ’s avonds laat thuiskomt, ploft ze op de bank. Op de afdeling cardiothoracale chirurgie in het UMCU, waar Rosa Smoor (26) sinds haar afstuderen als anios werkt, maakt ze veel meters. Het is intensief, daar moet ze aan wennen, maar het is vooral de geestelijke inspanning die haar tol eist. De stap van co- naar arts-assistent is groot, vertelt ze. “Ineens draag je zelf verantwoordelijkheid en kijkt er niet meer constant iemand mee over je schouder. Dat geeft spanning. Doe ik het wel goed? Heb ik overal aan gedacht? ’s Avonds op de bank loop je alles nóg eens na. En de volgende ochtend ga je met spanning naar het ziekenhuis; als ik gisteren maar niks vergeten ben.”

Ondertussen denkt Rosa ook na over haar loopbaan. Wat wordt de volgende stap? De tijd begint te dringen, want ze wil niet te lang op dezelfde plek blijven als anios. “Dat geeft het verkeerde beeld, dat staat niet goed op je cv.” Die gedachtetrein heeft zijn weerslag op haar privéleven. Als Rosa op de bank zit te piekeren, heeft ze geen zin om af te spreken met vriendinnen. Het sporten schiet erbij in en in plaats van dat ze gaat koken, bestelt ze nog maar een keer. “Je verliest jezelf soms in je werk, waardoor je vergeet goed voor jezelf te zorgen.”

Rosa wordt op haar afdeling goed ingewerkt. Ze krijgt geregeld feedback, maar om zich heen ziet ze dat veel aniossen in het diepe worden gegooid. “Je moet zelf je grenzen aangeven, maar dat is best lastig. Durf je te zeggen dat je nog niet klaar bent een weekenddienst te doen? En durf je ’s nachts je achterwacht wakker te bellen als je ergens over twijfelt, met het risico dat-ie je de huid vol scheldt? Ook dat geeft spanning.”

Durf je te zeggen dat je nog niet klaar bent een weekenddienst te doen?

Het verhaal van Rosa is herkenbaar voor Amarens Kerkhof, startersadviseur bij het CarrièreCentrum Zorg van VvAA. “Jaarlijks melden zich een paar honderd aniossen bij ons die het moeilijk hebben in deze spannende fase van hun loopbaan”, vertelt de adviseur, die de jonge artsen aan loopbaancoaches koppelt. “Sommigen hebben moeite met de medische verantwoordelijkheid. Anderen missen als zaalarts juist de uitdaging. Of ze voelen zich niet gezien of gewaardeerd. Of het specialisme waar ze al lange tijd hun pijlen op richten, blijkt in de praktijk toch niet bij ze te passen. Of ze weten juist precies welke kant ze op willen, maar het lukt ze niet om in opleiding te komen. Stuk voor stuk redenen voor stress.” Vooral de gesprekken die Amarens voert met aniossen die meer dan eens zijn afgewezen voor een opleidingsplek zijn emotioneel beladen. “Er vloeien wel tranen, ja. Mensen raken gefrustreerd en weten niet wat ze dan willen. De meesten vinden wel hun weg in de zorg, maar er zijn er ook die bijvoorbeeld voor onderwijs of consultancy kiezen.”

Rosa heeft zelf nooit een andere carrière overwogen, maar begrijpt dat wel. “Je kiest er op jonge leeftijd voor om dokter te worden. Je stapt in een trein en die blijft maar doorgaan. Dan zijn er weleens momenten dat je je afvraagt: waarom heb ik hier nou voor gekozen? Wat drijft mij? Zeker als je er zo veel stress van hebt. Voor mij geldt dat ik het werk gewoon heel tof vind. Na verloop van tijd kwam ik steeds vaker met een lekker gevoel thuis. En na een half jaar als anios voelde ik me comfortabel en zat ik weer goed in mijn vel. Ik pakte het sporten weer op en sprak ook weer met vriendinnen af.” Wat daarbij heeft geholpen, is dat Rosa een volgende stap in haar loopbaan vond. Na een jaar in de kliniek te hebben gewerkt, is ze onlangs begonnen aan een promotietraject op de afdeling anesthesiologie in het St. Antonius. “Dat is een gunstige stap voor mij. Promoveren is hard werken, maar het geeft ook rust.”

Omdat ze het belangrijk vindt dat jonge artsen die (nog) niet in opleiding zijn, elkaar kunnen steunen, heeft Rosa zich aangesloten bij het team van De Jonge Dokter (zie kader). “Veel aniossen lopen tegen dezelfde dingen aan. Ik denk dat het alleen al helpt als je ziet en hoort dat je niet de enige bent die twijfelt of die het even moeilijk heeft.”