Van vmbo-advies tot transgenderchirurg

Eind 2016 won Muhammed Al-tamimi, laatstejaars geneeskundestudent, de ECHO Award wo, een prijs voor excellent multicultureel talent in het hoger onderwijs. Een beloning voor een politieke vluchteling die keihard werkt om zijn droom waar te maken: transgenderchirurg worden.

In de periode dat Muhammed Al-tamimi (25) bij een callcenter werkt, noemt hij zichzelf Kees de Jong. “Als Muhammed verkocht ik niets. Als Kees wel. Ik voel me een echte Nederlander, maar mensen zijn huiverig als ze mijn naam horen. Ik merk het bij patiënten, bij sollicitaties of als ik iets wil verkopen op Marktplaats.”

Muhammed is geboren in Irak. Op zijn zesde vluchten zijn ouders met hem en zijn broer naar Nederland. Onderweg komt zijn broertje ter wereld. “Mijn vader zat in het verzet tegen Saddam Hoessein. Hij heeft vijf jaar vastgezeten en zou de doodstraf krijgen. Mijn opa heeft verlof geregeld. Op dat moment zijn we gevlucht.”

Muhammed doet het goed op de basisschool, maar hij verknalt zijn citotoets. Hij is ziek en gespannen die dag. Het advies: vmbo. Maar Muhammed wil per se naar het vwo. Na veel discussie komen school en leerling tot een compromis: hij mag naar de vmbo/havo-brugklas. Een jaar later stroomt hij door naar havo/vwo. Aan het einde van dat schooljaar staat hij gemiddeld een 8,5; uiteindelijk rondt Muhammed het vwo af. “Ik had een doel voor ogen. Ik vond biologie en het menselijk lichaam interessant en ik was handig met mijn handen. Ik wilde chirurg worden.”

Uitgeloot en afgewezen

Als Muhammed wordt uitgeloot voor geneeskunde, kiest hij voor biomedische wetenschappen. Een jaar later waagt hij opnieuw een poging. Deze keer wordt Muhammed afgewezen voor de decentrale selectie, maar na een succesvol bezwaar mag hij aan de VU beginnen aan de geneeskundeopleiding. Die doorloopt hij zonder vertraging. En dat is bijzonder als je ziet wat hij – op vrijwillige basis – allemaal naast zijn studie doet.

Hij helpt zijn vader een schoonmaakbedrijf op te zetten. “Omdat mijn ouders niet zo goed Nederlands spraken, vulde ik op mijn tiende al de belastingpapieren in.” Als zorgambassadeur wijst Muhammed migranten in Haarlemmermeer op mogelijkheden voor hulp en zorg. En hij geeft jarenlang les over seksuele en relationele vorming op Amsterdamse basisscholen. “Er zitten veel niet-westerse allochtonen op die scholen. Thuis krijgen zij geen voorlichting. Praten over seks is een taboe, dat weet ik uit eigen ervaring. Ik vond het daarom wel spannend wat mijn ouders ervan zouden vinden dat ik hier les over ging geven. Maar ik wilde deze scholieren iets meegeven. En ik wilde ze motiveren. Laten zien dat je ook als allochtoon dokter kunt worden.”

‘Ik ben blij dat er mensen zijn geweest die mij hebben geholpen. Ik wil deze mensen helpen’

Na zijn co-schappen in het eerste jaar maakt Muhammed zijn doel concreter: hij wil plastisch chirurg worden. En als hij meekijkt bij een transgenderoperatie wordt dat nog specifieker: transgenderchirurg. “In Nederland worden deze operaties alleen in het VUmc uitgevoerd. Er zijn maar drie of vier transgenderchirurgen, lange wachtlijsten en de patiëntengroep groeit.” Volop kansen op werk dus in dit specialisme, maar dat is voor Muhammed niet het belangrijkste argument. “Deze patiënten worden vaak achtergesteld. Ik weet hoe dat is. En ik ben blij dat er mensen zijn geweest die mij hebben geholpen. Ik wil deze mensen helpen.”

Daar is hij feitelijk al mee begonnen. In het VUmc doet Muhammed vrijwillig wetenschappelijk onderzoek naar transgenderoperaties. “Ik heb een database opgesteld met daarin alle transgenderoperaties van 1989 tot nu, met complicaties, risicofactoren, enzovoort. Een goudmijn aan informatie.” Tijdens zijn wetenschappelijke stage in maart gaat hij met die informatie meer onderzoek doen.

Award als bevestiging

Zijn verhaal, zijn doorzettingsvermogen en de dingen die hij naast zijn studie doet, leveren Muhammed eind vorig jaar de ECHO Award wo 2016 op. “Dat betekent veel voor me”, zegt de transgenderchirurg in spe. “Ook voor mijn familie. Mijn ouders waren erg emotioneel. Ze hoopten in Nederland op een betere toekomst voor hun kinderen. Dat wij wél konden studeren. Mijn vader moest met zijn studie stoppen en mijn moeder kwam in Irak niet verder dan het vwo. Deze award is een bevestiging dat hun droom is uitgekomen.”

Hoe is het nu met Muhammed Al-tamimi?
Lees ook het interview ‘je kunt het nooit voor iedereen goed doen’