Patiënten beter informeren

Een zorgaanbieder moet een patiënt duidelijk informeren over onder andere diagnose, behandelopties, risico’s en (mogelijke) bijwerkingen. Vanaf 1 januari 2020 is de informatieplicht voor de zorgaanbieder aangescherpt. 

Tekst: Katrijn van Berkum en Timo van Oosterhout  Beeld: Shutterstock

De NZa heeft met de vernieuwde Regeling transparantie zorgaanbieders TH/NR-018, invulling gegeven aan de bevoegdheid om nadere regels te stellen voor de informatievoorziening door zorgaanbieders, zoals genoemd in artikel 38 en 39 Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg). 

In samenhang met rechten en plichten die uit de gewijzigde Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) en de Wet kwaliteit klachten geschillen en zorg (Wkkgz) zijn af te leiden, geldt dat het overleg met de patiënt nu tijdig moet plaatsvinden en er expliciet moet worden gevraagd of de patiënt nog vragen heeft. 

Ook moet de zorgaanbieder voortaan de patiënt meer informatie geven over het afzien van een behandeling en over de mogelijkheid van een behandeling door andere zorgaanbieders. Daarbij moet de zorgaanbieder zich op de hoogte stellen van de situatie van de patiënt en informatie geven over de duur van het onderzoek en de behandelingen. De zorgaanbieder moet de patiënt duidelijk informeren over de verschillende behandelmethoden die mogelijk zijn. Ook moet de zorgaanbieder nu mogelijke complicaties en bijwerkingen bij deze behandelmethoden uitgebreider bespreken met de patiënt. Volgens de Wet marktordening gezondheidszorg moeten zorgaanbieders hun cliënten informatie geven over het voor de prestatie in rekening te brengen tarief.

‘Naast de consument en de zorgaanbieder, heeft ook de zorgverzekeraar een informatieverplichting’

Betekent dit dat de zorgaanbieder de patiënt precies moet informeren over de kosten van de behandeling en het te betalen eigen risico? De NZa geeft aan dat de consument hierin een eigen verantwoordelijkheid heeft. Zo mag van de consument worden verwacht dat hij weet (of kan opzoeken) bij welke zorgverzekeraar hij verzekerd is en welk soort verzekeringspolis hij heeft afgesloten. Het is vervolgens aan de consument dit mede te delen aan de zorgaanbieder, zodat de zorgaanbieder in voorkomende gevallen aan de verplichtingen in de Regeling transparantie zorgaanbieders kan voldoen. 

Naast de consument en de zorgaanbieder, heeft ook de zorgverzekeraar een informatieverplichting. Deze verplichting is uitgewerkt in de Regeling informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars aan consumenten. 

Ook voor mondzorg

Recent is vastgesteld dat bijvoorbeeld de informatieverstrekking aan mondzorgpatiënten over behandelopties en kosten beter moet. Dit volgt uit een onderzoek dat de NZa, in nauwe samenwerking met branchepartijen in de mondzorg, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Consumentenbond en de Patiëntenfederatie heeft uitgevoerd. 

Zo weten veel patiënten bijvoorbeeld niet dat de mondzorgaanbieder bij een behandeling vanaf € 250,- verplicht is een offerte af te geven. En nog minder patiënten zijn ervan op de hoogte dat zij ook bij een lager bedrag, op verzoek, altijd recht hebben op een offerte. Mondzorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben het voornemen duidelijker over de bestaande rechten te gaan communiceren, onder meer via posters in de wachtkamer of informatie op de site. Daarnaast werkt de NZa samen met voornoemde partijen uit hoe een offerte eruit moet zien, zodat de patiënt op basis hiervan een weloverwogen keuze kan maken. Deze verduidelijking past de NZa aan in de Regeling mondzorg. Streven is de regeling begin 2021 in werking te laten treden. Dan zal ook de aangescherpte informatie voor de patiënt beschikbaar zijn.

Senior jurist Katrijn van Berkum en advocaat Timo van Oosterhout zijn werkzaam bij stichting VvAA Rechtsbijstand.

Delen