Schmitz versus Snijders: de regie pakken als AIOS

Joe Heleen,

Als academisch gevormden zijn wij in staat om kennis kritisch te beschouwen, analyseren en evalueren. Onze academische houding kenmerkt zich door opmerkzaamheid, nieuwsgierigheid, proactiviteit en creativiteit. Dit zijn bij uitstek persoonlijkheidskenmerken om de zorg van morgen op het goede spoor te krijgen en te houden.

Het verwondert mij dan ook dat er discussie bestaat over hoe je als AIOS regie kan krijgen over je eigen opleiding. Dat suggereert dat deze regie van de AIOS is afgepakt. In zekere zin heeft de vervolgopleiding tot medisch specialist dit veroorzaakt. Niet in de laatste plaats door zijn doorgeschoten detaillistische opleidingsstructuur met een eindeloos lijkende rij van aftekenmomenten van toe te vertrouwen professionele activiteiten (EPA’s).

Naast de kookboekgeneeskunde kennen we dus nu ook de kookboekopleiding waarin ik als opleider, samen met de opleidersgroep, me meer bezighoudt met het aftekenen van de behaalde minimale norm dan met het stimuleren om het beste uit de AIOS te krijgen. Dus ja, de modernisering van de medische vervolgopleiding heeft de regie gestolen en deze corebusiness moet worden teruggegeven. Want zonder een excellent vermogen tot opmerkzaamheid, nieuwsgierigheid, proactiviteit en creativiteit gaat het nooit lukken om in de komende decennia de noodzakelijke zorgtransitie vorm te geven.

Ja Roderick,

De huidige opleidingsstructuur voldoet aan een hardnekkige behoefte om te controleren en te wantrouwen, maar vergeet te voorzien in een belangrijke behoefte van de huidige generatie. Ik geloof heus dat welwillende experts deze -in jouw termen- kookboekopleiding met de beste bedoelingen bedachten. Toch blijft de geschiedenis zich keer op keer herhalen, en leidt ook dit systeem voornamelijk  tot administratielast, oppervlakkigheid, en rigiditeit.

Tot niet zo lang geleden moest ook ik eraan geloven. En tussen ons gezegd, ik probeerde die eindeloze beoordelingen zoveel mogelijk te omzeilen. Mijn opleiders en ik spraken vooral over wie ik was, wat ik wilde en hoe ik dat vervolgens voor me zag. Voor de vorm tikten we ter afsluiting nog even die nutteloze OSATS, KPB’s of EPA’s af.

Als je het mij vraagt – en dat doe je – gaat het er bij regie hebben vooral om dat je je eigen keuzes mag maken. Dat betekent dat je jezelf goed mag leren kennen, dat je weet waar je voor staat en dat je ‘nee’  durft te zeggen wanneer voor jou een grens bereikt is.  En die grenzen zijn nu eenmaal voor iedereen anders. Voor mij was het bijvoorbeeld ongelofelijk waardevol om tijdens mijn opleiding de door jou ontworpen ‘stage zorgverbeteren’ te kunnen volgen, met als specifieke leerdoelen het ‘bevorderen van algemene competenties als teamwork, verandermanagement, en persoonlijk leiderschap’.

Ja ja, ik spreek uit ervaring. En als het dan lukt om die regie daadwerkelijk te krijgen en te voelen, kan er van allerlei moois gebeuren. Dat geldt overigens ook wanneer polimedewerkers, medisch specialisten, schoonmakers, verpleegkundigen, voedingsassistenten, ok-assistenten, clustermanagers, verzorgenden, anaesthesiemedewerkers of teamleiders regie voelen.  Wat dat betreft zijn we allemaal net mensen.