Schmitz versus Snijders: leefstijl
Ha Heleen,
In het Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt naast concentratie van medisch-specialistische zorg ook stevig ingezet op leefstijl en preventie. Het akkoord stelt dat uiterlijk 1 januari 2025 de inzet op gezonde leefstijl integraal onderdeel moet uitmaken van de reguliere zorg voor patiënten en mensen in risicogroepen.
Voor de individuele zorgverlener betekent dit dat hij zich in de leefstijlgeneeskunde zal moeten verdiepen teneinde door kennis van leefstijl en gesprekstechnieken te komen tot gedragsverandering bij de patiënt. Ik vermoed dat we hiermee dezelfde weg opgaan als met het Nationaal Preventieakkoord, waarbij minder overgewicht, minder alcoholgebruik en een rookvrije generatie in de komende vijftien jaar worden nagestreefd. Dit akkoord werd in 2018 gesloten met zeventig partijen en nu al blijkt dat de ambities bij lange na niet worden gehaald. Er wordt zelfs al gesproken over een mislukking.
‘Een gezonde levensstijl dwing je niet af‘
In een poging het tij te keren, worden allerhande maatregelen bedacht om er een gezondere leefstijl doorheen te drukken. Ook ikzelf voel nu al de weerstand. Geen enkele professionele leefstijlinterventie gaat het bij mij voor elkaar krijgen om ’s avonds voor het eten het glaasje port en erna het koekje bij de koffie te laten staan. Een gezonde levensstijl dwing je niet af en daar gaan akkoorden niets aan veranderen.
Oeps Roderick,
Wat ben ik dat toch een potje niet met je eens! Wij kunnen het ons helemaal niet permitteren als cynische Muppets vanaf het zijbalkon op die vermaledijde overheid te blijven mopperen. Er is simpelweg te veel werk aan de winkel.
Inderdaad, mensen vinden het moeilijk om hun gedrag aan te passen. Veranderen van leefstijl is niet makkelijk en vergt ook grotere systeemaanpassingen. Maar dat betekent toch niet dat wij niet ook ons steentje moeten bijdragen? Voel je je soms betutteld door de belerende toon waarop de maatregelen door hogerhand worden doorgedrukt? Ik hoor je zeggen: alsof we niet al jaren bezig zijn met het geven van leefstijladviezen. Vaatchirurgen prediken elk spreekuur het belang van stoppen met roken, buikwandchirurgen opereren niet boven een BMI van 30 en maagdarmchirurgen lichten honderden patiënten voor over vezelrijk eten en voldoende drinken.
‘Ben je je jeugdige enthousiasme verloren?‘
Of komt die weerstand omdat je twijfelt over het effect? Ben je je jeugdige enthousiasme verloren en denk je door frustrerende ervaringen uit het verleden dat het allemaal toch geen zin heeft? Allemaal begrijpelijk, en tegelijk komen we hier niet verder mee. Hoe dan wel?
Ik leerde van een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde over teachable moments, waarop patiënten ontvankelijker zouden zijn voor gedragsverandering. Zoals tijdens zwangerschap, bij afwijkende testuitslagen of op het moment dat er ziekte is vastgesteld. Een uitgelezen kans om te benutten; iets te signaleren, te benoemen en dan de goede richting op te helpen. Het zou dan wel aardig zijn als we daar ook wat ruimte voor krijgen. Of nemen. Of allebei. Kwestie van prioriteit.
