Favoriete pil – U kletst uit uw nek

Charifa Zemouri (Amsterdam, 1987) is gezondheidswetenschapper. Haar favoriete pil: U kletst uit uw nek. Over de relatie tussen politiek, media en de kiezer van de Nederlandse hoogleraar politieke communicatie Rens Vliegenthart.

Tekst: Frank van Kolfschooten / Beeld: De Beeldredaktie/Diederik van der Laan

“U kletst uit uw nek heeft sterke indruk op mij gemaakt”, zegt de Amsterdamse gezondheidswetenschapper Charifa Zemouri. “Ik ben door dat boek veel beter gaan begrijpen welke rol de media spelen bij het bepalen van de politieke agenda en doe daar ook mijn voordeel mee in mijn eigen werk.”

In het boek zet communicatiewetenschapper Rens Vliegenthart de resultaten op een rijtje van vijftig jaar wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van media op politiek en publiek. Hij laat zien hoe de berichtgeving over politiek in de media sterk gedreven wordt door de waan van de dag, wat ook effect heeft op politici, die voortdurend rekening houden met beeldvorming in de media.

“Vliegenthart laat bijvoorbeeld zien dat politici ten onrechte denken dat zij de media beïnvloeden met hun acties, terwijl juist het omgekeerde het geval is. Kijk maar eens hoeveel Kamervragen er worden gesteld naar aanleiding van een krantenartikel of televisieprogramma. Die vragen komen zelden voort uit eigen onderzoek van een Kamerlid of uit diens achterban.”

‘Beter begrip van de rol van de media bij bepaling van de politieke agenda’

Door Vliegentharts boek is Zemouri ook gaan beseffen door welke dynamiek allerlei fake news en misverstanden over wetenschappelijke inzichten zo’n hardnekkig leven kunnen leiden in de politiek. “Kijk bijvoorbeeld naar de werkwijze van Wybren van Haga, die Kamervragen stelde over het vermeende heilzame effect van ivermectine bij de behandeling van COVID”, zegt Zemouri.

“De minister kon Van Haga’s technische vragen in het debat niet meteen beantwoorden en VWS-ambtenaren verzuimden er vervolgens shish kebab van te maken bij de schriftelijke beantwoording. Resultaat was dat Van Haga op social media met handig gemonteerde filmpjes goede sier kon blijven maken met zijn onzin. Want kijk maar: de minister weet niet te weerleggen dat ivermectine werkt.”

‘Het is belangrijk dat ook wetenschappers zich goed profileren in de sociale media’

Zemouri heeft hieruit geconcludeerd dat het belangrijk is dat ook wetenschappers zich goed profileren in de sociale media, om zo een bijdrage te leveren aan het bepalen van de politieke agenda, in haar geval met betrekking tot infectieziekten en volksgezondheid.

“Na de eerste berichten in de media over de verspreiding van apenpokken, heb ik meteen druk getwitterd over de herkomst van die virusinfectie, om tegenwicht te bieden aan onjuiste claims en spookverhalen uit extreemrechtse hoek en van complotdenkers van het type Willem Engel”, vertelt ze. “Ik heb daarna ook meegewerkt aan een aflevering van de serie #Ophef van Nieuwsuur over apenpokken, die goed is opgepikt door de politiek.”

Delen