Vlaanderen vanaf het zadel
fietsen / Nieuwe Icoonfietsroutes
Als er één bestemming is die zich het best laat ontdekken op de fiets, dan is het wel Vlaanderen. En met de nieuwe Icoonroutes laat een gevarieerd en vooral laagdrempelig fietsroutesysteem het mooiste van onze zuiderburen zien. Dat kan in een dag, een weekend of, voor wie de tijd heeft, zelfs in twee weken.
Verdwalen op een icoonfietsroute lijkt onmogelijk. Voor de tweede dag op rij heb ik op mijn fietscomputer de route ingesteld. Die geeft met pijltjes en piepjes aan wanneer er een afslag komt, maar is al twee dagen volstrekt overbodig. De bordjes langs de kant van de jaag paden, fietspaden, langs de middeleeuwse stad straten vol kasseien of bij een brug of tunnel, zijn mijn eigen richtingaanwijzer telkens voor. Overal staan ze precies op de juiste plek, in de kleur van de route die we volgen. Rood voor de Kunststedenroute, donkerblauw voor de Schelderoute en sinds vandaag lichtblauw voor de Kustroute.
Het maakt deze fietsreis tot een comfortabel avontuur. Het gevoel zorgeloos rond te kunnen rijden en niet te hoeven stoppen om de kaart of telefoon erbij te pakken omdat je verkeerd bent gereden. En het wakkert de romantiek van een fietsvakantie alleen maar meer aan.
Landschap vol littekens
Al op de eerste dag voelt het alsof we ver van huis zijn, helemaal afgesloten van de wereld. De fiets neemt ons mee in een ander ritme. Een ritme van om ons heen kijken, de wind door onze haren voelen. Dat was gisteren al het geval bij startpunt Antwerpen. Vanuit daar langs de Schelde, een eerste overnachting in Gent, vervolgens door het Meetjesland naar Brugge om in Oostende te eindigen. Onderweg alom bekende Vlaamse pijlers in het landschap, maar ook dorpjes waar we nog nooit waren geweest. Temse en Sint-Amands, Berlareen Schellebelle. Want ook dat is het mooie van fietsen op reis: je komt op plekken waar je het bestaan niet van kende, ook al liggen ze helemaal niet zo ver weg.
En nu volgen we de kust. Over het fietspad dat tussen de kusttram en het strand door loopt, rijgen we de badplaatsen aan elkaar, met een zeebriesje schuin tegen en zand dat bij vlagen tussen de spaken dwarrelt. Oostende, Middelkerke, West ende en Nieuwpoort. Daar buigen we weer af naar het binnenland. Een nieuwe themaroute wacht: moeiteloos vloeit de Kustroute over in de Frontroute.
We rijden het gebied in van de Grote Oorlog, waar de loopgraven nog zichtbaar zijn en de herinnering aan WOI nog altijd levend is. De IJzertoren van Diksmuide is al van ver te zien, de Menenpoort bij Ieper blijft imponeren, al helemaal tijdens de dagelijkse uitvoering van The Last Post, die nog steeds elke avond om acht uur geblazen wordt. Vredesmonumenten in een landschap vol littekens. Ook hier is een kaart niet nodig.
Juiste fietsbordjes
Door heel Vlaanderen staan de juiste fietsbordjes op de juiste plek. Sommige routes overlappen elkaar, dan staan er twee, drie of soms wel vier bordjes bij elkaar, zonder dat het chaotisch wordt. Gemak dient de fietsende mens. Of je nu een dagtocht maakt en eens een nieuwe fietsroute wilt volgen, of – zoals wij – een week op fietsreis zijn om een veel groter deel van Vlaanderen te bedwingen.
We wisselen de Westhoek in voor het Heuvelland en steken via Kortrijk door naar de Vlaamse Ardennen. Daar wachten een paar van de mooiste en beroemdste kasseienstroken en beklimmingen die Vlaanderen rijk is, met de Muur van Geraardsbergen als absoluut hoogtepunt. Het beklimmen van de Muur op de fiets blijft speciaal. Of je het nu voor de eerste keer doet, zoals mijn fietsmaat deze week, of al veel vaker hebt gedaan. De glimmende kasseien, de brandende kuiten, de voldoening na de laatste scherpe bocht voor café ’t Hemelrijck, tot de kapel opdoemt op de top van de heuvel.
Vervolgens het Pajottenland, een avond in Leuven, de dag erop heuvel op, heuvel af met zicht op Brussel, en op de laatste dag via Mechelen weer terug naar Antwerpen, waar we een week eerder vertrokken. Heel Vlaanderen door in zeven dagen, door middeleeuwse steden, langs de zee en over heuvels. De Vlaamse icoonroutes zijn het bewijs dat je niet ver van huis hoeft te gaan voor een groots fietsavontuur.
De verschillende routes
Er zijn door heel Vlaanderen maar liefst negen verschillende icoonroutes uitgezet.
Sommigen zijn overzichtelijk:
- De Kustroute (85 km, vlak) voert van Retranchement in ons eigen land tot aan de grens met Frankrijk en doet alle Belgische kustplaatsen aan.
- De Maasroute (63 km, vlak), volgt de Maas op Vlaamse bodem, van Kessenich tot de grens met Wallonië.
- Ook de Schelderoute (181 km, vlak) loopt van grens naar grens met de Schelde als leidraad, van de Antwerpse haven via Gent en Oudenaarde tot in de buurt van Lille.
- De Frontroute (100 km, heuvelachtig), heeft de Eerste Wereldoorlog als thema.
- De Kempenroute (213 km, grotendeels vlak) loopt vanaf Antwerpen naar Nationaal Park Hoge Kempen in Belgisch Limburg.
- De Groene Gordelroute (126 km, klimmen), volgt de gelijknamige ring rondom Brussel.
De andere drie Icoonroutes kosten wat meer tijd om te voltooien, al is het ook makkelijk slechts een deel ervan te fietsen.
- De Kunststedenroute (342 km, heuvelachtig) begint in Brussel en loopt via Leuven, Mechelen,
Antwerpen, Gent en Brugge tot aan Oostende. - De Heuvelroute (459 km, klimmen) beslaat de gehele zuidelijke, heuvelachtige strook van Vlaanderen, van de Westhoek tot aan de Voerstreek.
- En tot slot is er nog één overkoepelende route, de Vlaanderenroute (962 km, heuvelachtig) die de meeste andere routes combineert en héél Vlaanderen beslaat.
De routes voeren voornamelijk over (autovrije) jaagpaden en fietspaden, over landwegen en zijn zo autoluw mogelijk opgezet, maar op sommige plekken (met name in de dorps- en stadscentra) is het niet te vermijden de weg af en toe met autoverkeer te delen.
Alle informatie over de routes, inclusief handige routeplanner, is te vinden op icoonroutes.be