Zin in zorg – Concrete plannen
Binnen Zin in Zorg werken vier aios-teams hard om de plannen voor meer werkplezier om te zetten in concrete acties. De ambities zijn groot: van structureel om de tafel met de raad van bestuur en een documentaire over de mens achter de dokter, tot registratie van extra uren en intervisie als structurele apk. En wat betekent #ikneempauze?
Tekst: Andrea Linschoten | Beeld: Zin in Zorg/ privé
Zin in Zorg is een initiatief van VvAA, De Jonge Specialist, de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) en de Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen (LOVAH) om het werkplezier van jonge artsen te vergroten en burn-out te voorkomen. Vorig jaar is de Zin in Zorg Toekomstagenda opgesteld, die nu is vertaald naar vier thema’s. Op 20 april zijn vier teams van elk tien jonge dokters gestart met de uitwerking van deze challenges. Op zaterdag 27 november 2021 presenteren zij de uitkomsten tijdens een grootevenement van Zin in Zorg.
Meer informatie: zininzorg.nl.
1 – Meer inspraak in de organisatie van de zorg
Team 1 wil zorgen dat a(n)iossen structureel om tafel zitten met de raad van bestuur (rvb). Dit werkt zowel bottom-up: geluiden van de werkvloer delen, als top-down: begrip creëren voor het beleid. Aios gynaecologie en verloskunde Ellen Mooren licht toe: “Wij hebben een rvb veel te bieden. Jonge artsen zijn 24/7 op de werkvloer, wij weten wat er speelt. Daarnaast wisselen wij vaak van ziekenhuis. Goede ideeën kunnen wij van het ene naar het andere ziekenhuis meenemen. Jonge dokters zijn in de ziekenhuizen vaak verenigd in arts-assistentenverenigingen, wij gaan hen benaderen en tips geven hoe ze structureel en gestructureerd met de rvb kunnen spreken.”
Ellen Mooren: ‘Zo willen we laten zien wat het kan inhouden om mentor te zijn’
Tweede doel dat dit team zich heeft gesteld is het promoten van een mentor én een buddy voor elke jonge arts. Mooren: “Een medisch specialist als mentor kan bijvoorbeeld helpen met advies over je carrière. Een buddy zou een ouderejaars aios kunnen zijn. Daarmee bespreek je weer andere zaken. Denk bijvoorbeeld aan organisatorische kwesties op de werkvloer, of hoe je kunt omgaan met een moeizaam contact met je supervisor. Een mentor óf een buddy is al een enorme winst. Maar het kan elkaar versterken, dus allebei is het ideale plaatje.” Om dat te promoten, bereidt het team een campagne op sociale media voor. “We gaan medisch specialisten en arts-assistenten die gebruikmaken van social media vragen of ze in een filmpje willen vertellen over mentorschap. Hoe ze het zelf invullen, of wat ze er zelf aan hebben gehad. Zo willen we laten zien wat het kan inhouden om mentor te zijn.”
Ook het eerste doel, om de tafel met de rvb, komt waarschijnlijk terug via social media. “Hoe leuk is het als leden van een rvb filmpjes delen waarin ze vertellen over hun positieve ervaringen met de inbreng van aiossen in hun organisatie?”
2 – Ruimte voor persoonlijke ontwikkeling
Team 2 introduceert het concept ‘Intervisie, dat is toch heel normaal?’. De jonge artsen maken een vergelijking met de verplichte apk, waarmee de veiligheid van een auto wordt gewaarborgd. Anios kindergeneeskunde Sharleen Roerdink legt uit: “Intervisie kan de apk van de dokter zijn. Een periodieke controle of alles nog goed gaat. Intervisie zien wij als de basis om jezelf te ontwikkelen, om meer plezier in je werk te krijgen en burn-out te voorkomen.” Daarvoor gaat het team intervisie letterlijk op de kaart zetten.
Sharleen Roerdink: ‘Intervisie kan apk van de dokter zijn’
Roerdink: “We ontwikkelen een digitaal platform waarop we goede ideeën over het opzetten van intervisie delen en waar we op een interactieve landkaart laten zien welke ziekenhuizen al actief intervisie aanbieden. In een later stadium hopen we daar zeker ook coaching aan toe te voegen. Maar omdat we in ons team al veel ervaring hebben met intervisie, ligt het voor de hand dat we daar eerst op focussen.” Ze vervolgt: “Doel is collega’s in ziekenhuizen en andere zorginstellingen er de komende maanden van bewust te maken dat intervisie een vast onderdeel moet zijn van het werk. Daarna moet de bewustwording zich als een olievlek verspreiden. Naar andere artsen, rvb’s en de cao’s. We gunnen elke arts reflectie en ontwikkeling. Zo kunnen we samen het oliepeil op orde houden.”
3 – Meer aandacht voor de mens achter de dokter
Teamcaptain Bernice Wieland, anios obstetrie en gynaecologie, wil samen met haar team, artsen ervan bewust maken dat er ruimte moet zijn voor de mens achter de dokter. Om dat te bereiken, gaan ze artsen interviewen om zo die andere kant te laten zien.
Wieland: “Als we die witte jas aantrekken, nemen we de rol van arts aan, maar laten we onze persoonlijkheid vaak achter. De bedoeling is dat in de video’s die we gaan opnemen de arts die witte jas figuurlijk gezien weer even uittrekt en laat zien wie hij – naast arts – nog meer is. Een arts is immers meer dan die professional. Wij leren dat je je niet te veel moet blootgeven, je ‘professioneel’ moet opstellen, maar daardoor kan ook een kokervisie ontstaan. We moeten niet vergeten hoe je je naast je vak, nog verder kunt ontwikkelen. In hobby’s, sporten, je gezin of een bijzonder coachingstraject. Je bent meer dan je specialisme. Van de video’s maken we een documentaire: What’s up, doc. Die gaan we op het eindevent in november lanceren en daarna delen met betrokken partijen in de gezondheidszorg, om zo meer aandacht te creëren voor de noodzaak om de mens achter de dokter te blijven zien.”
Bernice Wieland: ‘ Je bent meer dan je specialisme’
Een tweede voornemen is dat de teamleden op hun eigen werkplek starten met Zin in Zorg check-in’s. Door op het werk gesprekken aan te gaan met collega’s over hoe het met ze gaat, wat hen naast het werk bezighoudt, wil het team verbinding tussen collega’s en een groepsgevoel creëren. Wieland: “Door gesprekken in een ontspannen setting kun je laten zien wie je bent en krijg je het gevoel dat je erbij hoort. Als je dat met een ludieke actie doet, haal je mensen uit hun comfortzone en kunnen ze een andere kant van zichzelf laten zien. Ik hoop dat dit plan inspirerend werkt en dat andere artsen dit ook op hun werkplek gaan organiseren.”
4 – Een positieve hervorming van de werkcultuur
Team 4 wil de werkcultuur hervormen. Alise van Heerwaarde, anios kindergeneeskunde: “Wij hebben ons als team eerst afgevraagd hoe realistisch het is om in zes maanden een cultuurverandering te bewerkstelligen. Daarom richten wij ons eerst op bewustwording. Daarvoor gaan we een meetweek organiseren, waarin we artsen vragen om te registreren hoeveel extra uren ze naast hun contract werken en wat ze in die uren doen. Daar maken we een registratieformulier voor. In ons team hebben we het gehad over wat je nog als werk ziet. Als je ter voorbereiding op een operatie ’s avonds nog de boeken induikt, is dat werk of doe je dat omdat je het leuk vindt?
Naast het meer dan fulltime werken, is pauze houden een aandachtspunt van dit team. Van Heerwaarde: “Vaak slaan we pauze over of hebben we een slechte pauze. Bijvoorbeeld achter je pc terwijl je een koude kroket wegwerkt. In de meetweek gaan we onze slechte en goede pauzemomenten delen op social media met #ikneempauze. Er is een groot verschil met bijvoorbeeld verpleging of andere sectoren. Wij denken soms dat pauze houden onzin is, dat we continu aanwezig moeten zijn, dat niets kan wachten. Door alle aandacht hiervoor, hopen we dat mensen geïnspireerd raken om mee te doen.”
Alise van Heerwaarde: ‘Wij denken soms dat pauze houden onzin is’
Van Heerwaarde moet voor het Zin in Zorg-project tijd vinden tussen alle drukke werkzaamheden door. “Maar ik vind dit niet alleen heel leuk om te doen, het is vooral heel belangrijk. Als ik het niet doe, wie doet het dan wel? Over een paar jaar ben ik misschien gewend aan dit leven als arts, nu kan ik nog werken aan verandering.”