Alternatief voor HKZ

Onderzoekers van het instituut Beleid en Management Gezondheidszorg en het Trimbos Instituut concluderen dat er geen duidelijk verband is tussen procescertificering (zoals HKZ) en kwaliteit van zorg. Dat is geen nieuws. Je processen op orde hebben leidt tot een mooi rijtje mappen in de kast, maar zegt niets over hoe je als zorgaanbieder met je patiënten of cliënten omgaat. Veel mensen op de werkvloer zien HKZ dan ook vooral als een speeltje van het management.

Gelukkig zijn er ook managers die zich hiervan bewust zijn. Recent interviewde ik voor Zorgmarkt Rob Hoogma van gehandicaptenzorgaanbieder Siza. Hij vertelde hoe Siza met HKZ aan de slag ging en hoe gaandeweg organisatiebreed het besef ontstond dat het niets wijzer werd van dit proces. Met het certificaat al in zicht besloot Siza de hele HKZ-gedachte naar de prullenbak te verwijzen en zelf een kwaliteitssysteem te ontwikkelen. Een systeem waarin niet de processen centraal stonden, maar de geleverde zorgkwaliteit zoals de cliënt die ervaart.

De zorgkantoren en de Inspectie voor de Gezondheidszorg reageerden met begrijpelijke scepsis op het plan, en zelfs bij het personeel bestond twijfel over de haalbaarheid van het alternatief dat Hoogma voor ogen had. Toch slaagde hij erin met de zorgkantoren een convenant te sluiten, met de harde afspraak dat er binnen drie jaar een werkbaar alternatief moest liggen voor de HKZ-certificering. Een pilot op vier locaties bracht in beeld wat cliënten willen met hun leven, wat ze ervoor over hebben om dat te bereiken en hoe Siza dit kan ondersteunen. Dán heb je het over zorgkwaliteit. En dan snap ik ook dat de aanvankelijke scepsis van de Inspectie en de zorgkantoren plaatsmaakt voor belangstelling. Slaagt Hoogma in zijn opzet, dan creëert hij echte zorgvernieuwing. Voor zulke mensen heb ik bewondering.