Cirkels

Tamar van den Dop (1970) schrijft en regisseert films waaronder Blind en Supernova. Zij is vaste actrice bij Het Nationale Theater en speelt komend voorjaar de hoofdrol in Leedvermaak van Judith Herzberg. 

Tekst: Tamar van den Dop | Beeld: Amrita Panday Photography 

5 december 2015 te Groningen, was mijn ‘on’zalig avondje. Op hakken, in glitterjurk met pruik en al, viel ik achterover het aardedonker in. Het leek eindeloos te duren, die val van twee meter van het decor. Wachtend op de touchdown. De pijn die ik na de klap voelde, zal ik nooit vergeten. Net als bij bevallen, moest mijn lichaam zich voegen naar iets wat bovennatuurlijk leek. Op pure adrenaline heb ik, met twee gekneusde enkels – waarvan een zo dik als een galiameloen – en knieën van broos elastiek, de laatste akte kruipend tot een einde gebracht. Het personage dat ik speelde moest – oh, zalig toeval – bibberend eindigen achter een rollator. Het publiek heeft behalve die doffe plof en het geluid van een kletterende ladder gelukkig niets gemerkt.

Half in kostuum bij de spoedeisende hulp, niet bij machte helder te denken, hoorde ik: “Er zijn geen breuken te zien op de röntgenfoto’s”, en mocht ik met een paracetamol en in een rolstoel weer gaan. Daar is dus iets misgegaan waarover ik nog lang heb moeten nadenken. Tot aan mijn operatie, enkele maanden geleden, heb ik steeds in cirkels nagedacht. 

“Geen breuk. Zodra het kan, weer lopen”, zei de fysiotherapeut kort na mijn val. “Vocht en pijn trekken weg door beweging.” De werkelijkheid bleek anders. In een kliniek in Amsterdam kwam pas na een half jaar het juiste inzicht. Met behulp van scans en een specialist, zag ik wat ik wél had moeten doen. Plat. Níet bewegen. Ervoor zorgen dat de botkneuzingen het kraakbeen in mijn gewricht niet nog meer zouden aantasten. Die maanden op de bank waren existentieel. Ik was bang dat ik nooit meer zou spelen, behalve wat ‘manke’ rollen. In mijn hoofd heb ik duizend cirkels gemaakt over hoe ik het beter had moeten doen.

Elke acteur verplicht op anatomische les! 

Als acteur is je lijf je instrument. En dat had ik ernstig in de steek gelaten door er niet goed voor te zorgen. Als amateurpatiënt had ik zelf geen enkel benul. Belabberd weinig kennis had ik van de werking van mijn botten en spieren. En dat terwijl ik voor mijn werk juist de optimale beheersing van mijn ledematen nodig heb. Elke acteur verplicht op anatomische les! 

Had ik me meer moeten laten gelden? Niet moeten bikkelen en bang zijn om een lastpak te zijn, maar extra scans eisen? Was de lijdensweg dan korter geweest? De schade beperkt gebleven? 

Wat de artsen die me toen behandelden anders of beter hadden kunnen doen, laat ik graag bij u, de lezer. En daarmee is deze cirkel voor mij nu rond. Loslaten is soms het beste advies. In januari ga ik weer aan het werk bij Het Nationale Theater. Ik hoop dat u in april komt kijken naar hoe ik eindelijk weer op hakken ren, spring en rondjes draai. Een pracht van een rol mag ik spelen in de Leedvermaak-trilogie van Judith Herzberg. Ook iets met cirkels eigenlijk, maar dan binnen families en volgende generaties. En ook over loslaten.  

Op deze plek verhalen schrijvers, journalisten en publicisten over een persoonlijke ervaring met de gezondheidszorg en houden ze (para)medici een spiegel voor. Eerdere afleveringen vindt u hier.

Delen