Cultuurschok

Hans Klis (1984) is voormalig Amerika-correspondent en auteur van onder meer Generatie Columbine: Opgroeien met school shootings in Amerika (2019). In zijn nieuwe boek Help, de president is gek geworden (2024) duikt hij in de mentale gezondheid van de bewoners van het Witte Huis.

Hoesten. Dat piepende geluid van een dichtgeknepen keel. Huilen. Mijn zoon was één jaar oud toen we erachter kwamen dat hij astmatische aanvallen had. Het kinderdagverblijf belde regelmatig of we hem op kwamen halen. Hij rende de hele dag onvermoeibaar rond, maar kon eigenlijk niet ademhalen. De slapeloze nachten hebben me voor altijd een trauma bezorgd. Iedere kuch doet nog altijd mijn nekharen overeind staan.

Gelukkig was er in die tijd dat we in New York woonden een stevige betrouwbare boei waaraan we ons vast konden houden als jonge, wanhopige ouders: Dokter Wilson-Taylor. In Amerika is er geen consultatie­bureau, maar de pediatrician. Deze kinderdokter nam ieder bezoek met ons naar adem snakkend kind uitgebreid de tijd om hem gerust te stellen (en ons).

Soms zaten we wel een uur in een van de kleurrijke kinderbehandel­kamers om onze zoon via een vernevelaar medicijnen toe te dienen voor zijn overbelaste luchtwegen. En dan was daar dokter Wilson-Taylor die luisterde naar zijn ademhaling of doorvroeg over de leefsituatie thuis, met een warme glimlach en advies.

Een luisterend oor als beste medicijn

Eenmaal terugverhuisd naar Nederland zaten we ook weer regelmatig met onze half stikkende zoon bij de huisarts of huisartsenpost. Soms kreeg hij daar een pufje, maar vaak was het advies ‘gewoon even aankijken’. Vragen om inhalatoren of vernevelaars was taboe: ‘Och, in Amerika zijn ze te makkelijk in het uitdelen van medicijnen’, ‘daar stellen dokters zich aan’, of schouderophalend ‘ja, dat is Amerika’.

De eerste keer dat we – eindelijk – een puffer en een voorgeschreven ontstekingsremmer meekregen bij de huisartsenpost, weigerde de apotheek daar die laatste mee te geven. Wat een cultuur­schok. Dit was niet bepaald de bedside manner die we gewend waren. Het was even aan­passen aan de onverschilligheid voor onze lived experience, onze eigen ervaringen.

Een uitdagende periode van hernieuwde inburgering in Nederland, met ook de terugkeer van die angstige slapeloze nachten. Het was moedeloos makend om helemaal opnieuw te moeten beginnen met het hulptraject voor onze zoon.

Toch troffen we in diezelfde huisartsenpost, bij een van onze vele bezoeken, een keer een sympathieke huisarts. Die schreef niet eens van alles voor, maar ze nam de tijd te luisteren naar de longen van onze zoon én naar ons. Toen bleek dat deze huisarts net in ons dorp een praktijk had geopend, schreven we ons meteen in. Onze zoon is inmiddels over zijn astma heen. De pufjes werkten. Voor ons bleek een luisterend oor het beste medicijn.

Op deze plek verhalen schrijvers, journalisten en publicisten over een persoonlijke ervaring met de gezondheidszorg en houden ze (para)medici een spiegel voor.