Denker des Vaderlands

Bij Denker des Vaderlands René Gude werd in 2011 botkanker vastgesteld. Hoe kijkt een filosoof die ook kankerpatiënt is naar de medische wereld? “Artsen zouden Aristoteles moeten lezen.”

Tekst: Sjoerd Wielenga | Beeld: Bram Budel

René Gude (56) is filosoof. Voor dagblad Trouw, Filosofie Magazine en het tv-programma De Wereld Draait Door geeft hij als Denker des Vaderlands geregeld zijn visie op de actualiteit. Maar Gude is ook ernstig ziek: botkanker met uitzaaiingen in de longen. Eén been is in 2011 geamputeerd. Hoe kijkt een zieke filosoof naar de medische wereld? Lachend: “Dat vind ik zelf ook een interessante vraag; goed dat ik ziek geworden ben!”

Het is niet toevallig dat filosofen als Aristoteles en Descartes dokters waren, zegt hij. “Van hen zouden artsen iets moeten lezen.” Zo wilde Aristoteles patiënten niet alleen fysiek beter maken, maar hen ook helpen om hun emoties in balans te houden. Want, weet Gude, je hebt twee opties als je ernstig ziek bent: of je wordt beter, of je gaat dood. “Als patiënt kun je je vastklampen aan een van deze opties. Als je denkt: ik ga naar de klote, dan kun je op de bank gaan liggen en wachten tot het leven over is. Of je klampt je vast aan de kleinst mogelijke kans dat je beter wordt.”

Beide uitersten, zegt Gude, helpen je niet. Als filosoof weet hij dat dit dogmatische reacties zijn op onzekerheid. De stoïcijnen, sceptici en epicuristen raden de mens aan om niet zijn eigen ideeën te vertrouwen, maar te kijken naar de feiten. “Dus goed luisteren naar een arts en realistisch blijven in plaats van je te laten meeslepen. Toen ik hoorde dat ik kanker had, rolden al die emotionele uitersten over elkaar heen. Ik deed daarom aan ‘humeur-management’: ik riep mezelf tot de orde als ik merkte dat ik te somber of juist te optimistisch werd.”

Lees verder (pdf).