Dierenarts Bart Gazendam: ‘Olifanten zijn mijn favorieten’

Marte van Santen | 27 augustus 2024

achter de schermen / wildlife vet in Zuid-Afrika

Dierenarts Bart Gazendam maakte zijn kinderdroom waar en werkt als wildlife vet in Zuid-Afrika. Aan de hand van privéfoto’s geeft hij ons een inkijkje in zijn bijzondere leven.

Onlangs kreeg ik de kans om naar Ivoorkust te reizen”, vertelt Bart Gazendam (31) aan de telefoon vanuit Zuid-Afrika. “Een bosolifant veroorzaakte daar problemen door in dorpen op zoek te gaan naar voedsel. Na dagen zoeken vonden we hem, zodat we hem konden verdoven en terugbrengen naar het reservaat. Het was een van de hoogtepunten van mijn carrière.”

Als kind keek Gazendam samen met zijn opa op tv naar de Australische dieren­kenner Steve Erwin. Door hem raakte hij geïnteresseerd in wilde dieren. “Daar wil ik ook mee werken, dacht ik. Maar na mijn middelbare school werd ik twee keer uitgeloot voor diergeneeskunde. Gelukkig kon ik in België wel terecht.” Met zijn master op zak hoopte Gazendam zich te kunnen specialiseren als wildlife-specialist. Dat bleek echter niet zo makkelijk. Pas na een paar jaar als paardendierenarts te hebben gewerkt, kreeg hij in 2021 een opleidingsplek aan de Universiteit van Pretoria en kon hij zijn droom alsnog waarmaken.

Sinds februari werkt de Noord-Hollandse dierenarts bij WildScapes Veterinary and Conservation Services in het Zuid-Afrikaanse Hoedspruit. Samen met twee andere wildlife vets draagt hij er zorg voor de dieren in het Greater Kruger National Park (GKNP), een immens gebied van 180.000 hectare met meer dan twintig particuliere reservaten. “We hebben geen praktijk; onze auto’s zijn onze mobiele kliniek. Voor grotere afstanden maken we gebruik van een helikopter.”

Een groot deel van het werk bestaat uit het behandelen van dieren die door stropers zijn verwond. Want ondanks alle inspanningen om commerciële stroperij aan te pakken, neemt die alleen maar toe. “Als dierenarts zijn we voor meer verantwoordelijk dan alleen voor de zorg voor zieke of gewonde dieren. We spelen ook een rol in het behoud van de soorten en hun habitat. Vandaar dat we lesgeven aan kinderen in lokale gemeenschappen, in de hoop zo een nieuwe generatie natuurbeschermers te inspireren.”

“Ik vind alle dieren fantastisch, maar olifanten hebben een speciale plek in mijn hart. Ze zijn zo imposant. Als je in hun ogen kijkt, zie je daarin bijna iets menselijks.”
“We immobiliseren dieren door ze te darten met een verdovingspijl. Dat doen we ’s ochtends zo vroeg mogelijk, voor het te warm wordt. Mijn werkdag begint daarom meestal om 5.00 uur.”
“Stropers gebruiken dunne, ijzeren draden om dieren te verwonden. Die veroorzaken vaak diepe snijwonden. Meestal is het voldoende om de draad te verwijderen en de wond schoon te maken. Maar heel diepe wonden, zoals bij dit luipaard, hechten we ook.”
“Mijn auto is mijn mobiele kliniek. Voor ons werk zijn we volledig afhankelijk van sponsoring en donaties. Op dit moment hebben we grote behoefte aan een draadloos röntgenapparaat op batterijen.”
“Meerdere keren per week ‘onthoorn’ ik neushoorns, zodat ze geen prooi meer zijn voor stropers. Dat doe ik met een motorzaag. Overigens is hoorn een gevoelloos materiaal, net als nagels, en groeit de hoorn gewoon weer aan.”
Om grote dieren te kunnen immobiliseren, moeten we vanuit een helikopter werken. Het vergt heel wat oefening om al manoeuvrerend door de lucht met de verdovingspijl raak te schieten.”

Delen