Fout toegeven

Juristen en advocaten van VvAA ondersteunen leden bij uiteenlopende problemen

Tekst: Florien van Woerden

 

Het is de nachtmerrie van iedere zorgprofessional. Een acuut coronair syndroom wordt gemist en enkele uren na het consult aan de huisarts komt de patiënt te overlijden. De onschuldig lijkende lipoom blijkt toch een sarcoom te zijn, waardoor een ingrijpende operatie noodzakelijk wordt. De patiënt krijgt een verkeerd geneesmiddel toegediend en ondervindt daarvan forse hinder.

Wanneer iets dergelijks plaatsvindt, is een snelle en adequate reactie van de zorgverlener cruciaal. Openheid, een goede uitleg en het toegeven van fouten zijn van groot belang voor de patiënt en kan formalisering en juridisering van klachten en claims voorkomen. Deze kennis heeft geleid tot het opstellen van de gedragscode GOMA, met gedragsregels over openheid bij incidenten. Ook in de Wkkgz is bepaald hoe te handelen na een incident. Wat wordt van een zorgverlener verwacht bij een incident en wat moet hij nalaten? Mag hij toegeven dat hij een fout heeft gemaakt?

Antwoord

Florien van Woerden is juridisch adviseur bij VvAA

Een zorgprofessional mag toegeven dat hij een fout heeft gemaakt en hij mag daarvoor zijn verontschuldigingen aan de patiënt aanbieden. Dat is beter voor de verstandhouding met de patiënt en niet in strijd met de verzekeringsvoorwaarden van de aansprakelijkheidsverzekeraar. Maar hij mag niet de civielrechtelijke aansprakelijkheid voor de fout erkennen. Dat is voorbehouden aan de aansprakelijkheidsverzekeraar of – bij een hoog eigen risico – aan het ziekenhuis. Die onderzoeken zelf of de fout tot erkenning van aansprakelijkheid en eventueel uitkering van schadevergoeding moet leiden. Is er sprake is van een complicatie, dan is van verkeerd handelen natuurlijk geen sprake. Het is dan zaak uit te leggen waarom er – in de visie van de zorgprofessional – geen sprake is van een fout.

Naast communicatie zijn ook empathie en zorgzaamheid van groot belang

In de GOMA staan duidelijke gedragsregels voor een adequate reactie op incidenten die tot schade hebben geleid. In de GOMA en de Wkkgz wordt aan de zorgverlener de verplichting opgelegd om zo snel mogelijk nadat het incident zich heeft voorgedaan contact op te nemen met de patiënt, de noodzakelijke medische nazorg te leveren, te onderzoeken hoe het incident heeft kunnen ontstaan en de patiënt over de resultaten te informeren.

Daarnaast moet de zorgverlener in het medisch dossier een aantekening maken waarbij de aard, de toedracht en het tijdstip van het incident en de volledige namen van de betrokken zorgverleners worden vermeld. De tuchtrechter voegt daar nog aan toe dat naast communicatie ook persoonlijke aandacht, empathie, zorgzaamheid en een correcte bejegening van de patiënt van groot belang zijn.

De zorgplicht van de zorgprofessional strekt zich ook uit tot de wijze van afhandeling van de schade door de aansprakelijkheidsverzekeraar, voor zover dat in zijn vermogen ligt. Hij moet de verzekeraar passend en voortvarend van alle gevraagde informatie voorzien, om er zo aan bij te dragen dat de claim voortvarend wordt afgehandeld. Het ligt alleen niet op de weg van de zorgverlener om zich in inhoudelijke discussies over civiele aansprakelijkheid, causaliteit en hoogte van de schadevergoeding te begeven.

Delen