Heldenrol voor jonge arts

Laat de lange winteravonden maar komen. De NPO toont vanaf 8 november het Britse kostuumdrama Belgravia: The Next Chapter. In deze serie, van dezelfde makers als Downton Abbey, speelt de fictieve jonge huisarts Stephen Ellerby met zijn ongebruikelijke visies een belangrijke rol.

Wie vandaag de dag in Londen vanaf de metrostations Sloane Square of Knightsbridge richting Belgravia wandelt, valt gelijk de elegantie van deze wijk op. Er is niet veel fantasie voor nodig om je voor te stellen hoe het er hier in de jaren zeventig van de negentiende eeuw aan toeging, het tijdvak waarin zich het verhaal van de nieuwe Britse serie Belgravia: The Next Chapter afspeelt.

Hoe de Londense high society in de witgestucte huizen intriges en schandalen deelde. En hoe een eenvoudig meisje als Clara Dunn, een van de hoofdpersonages, zich gevoeld moet hebben toen ze voor het eerst deze imposante wereld betrad.

Belgravia: The Next Chapter is, zoals de titel al doet vermoeden, een vervolg op een eerdere serie over deze wijk. Scenario­schrijver Helen Edmundson vertelt dat die serie uit 2020 was geschreven door Julian Fellowes, de man achter (onder meer) Downton Abbey. Edmundson kreeg de opdracht een vervolg te creëren, met nieuwe personages, op basis van de belangrijkste elementen uit de eerste serie.

“De gebeurtenissen spelen zich precies dertig jaar later af, op dezelfde locaties.” Ze benadrukt dat kijkers het eerste deel niet gezien te hoeven hebben, omdat het verhaal op zichzelf staat, en vertelt dat Julian Fellowes ook bij deze nieuwe serie is betrokken: “Zowat het hele Downton Abbey-team is van de partij.”

Industriële Revolutie

Voor haar script deed Edmundson uitgebreid onderzoek naar gebeurtenissen in Londen rond het jaar 1871. “Een van de dingen die tot mijn verbeelding sprak, was het prille begin van de socialistische beweging. Hoewel het toen nog niet zo werd benoemd, groeide bij onder meer artsen het besef hoe oneerlijk en onhoudbaar de situatie was voor mensen die tijdens de Industriële Revolutie naar de steden waren verhuisd en de zware omstandigheden waaronder ze daar leefden en werkten.”

Ze raakte geïnteresseerd in William Morris en andere vroege denkers, die pleitten voor een holistische benadering voor diverse aandoeningen. Ze noemt Edward Lane als voorbeeld, die een privékliniek runde in Farnham (Surrey) met beroemde patiënten, waaronder Charles Darwin.

Ze vertelt dat haar personage Dr. Stephen Ellerby – gespeeld door aanstormend acteertalent Edward Bluemel – zo tot stand kwam. De jonge arts omschrijft zichzelf in de serie als ‘progressief ingesteld’: “Ik ben niet tegen traditionele geneeskunst. Sterker nog, ik ben daarin opgeleid. Maar bloedzuigers horen inmiddels echt wel tot het verleden.”

Dr. Ellerby maakt zijn opwachting wanneer de pasgetrouwde Clara op Belgrave Square getuige is van een schokkend tafereel, waarbij een jongen betrokken is die bij het huis van de Duke en Duchess of Rochester ruw door het personeel naar binnen wordt gehaald.

“Het blijkt dat hij epileptische aanvallen heeft en dat zijn ouders deze angstvallig voor de omgeving verborgen houden, uit vrees voor de reacties van anderen. Stephen Ellerby is zijn behandelend arts en voorstander van een meer humane behandeling. Hij neemt de ouders op een gegeven moment zelfs mee naar de behandelkliniek van Dr. Kerry op het landgoed Daraway Park. Hier krijgen patiënten volledige rust, leren ze op een specifieke manier ademhalen en ondergaan ze dompelbaden en hypnotherapie. Die fictieve kliniek is gebaseerd op Edward Lane’s Moor Park.”

Favoriete personage

De scriptschrijver verklapt dat de jonge arts een van haar favoriete personages is. “Ellerby vertoont bijna iets heldhaftigs, want hij gaat tegen de publieke opinie in. Hij vindt dat de oudste zoon van de Rochesters gezelschap, frisse lucht en beweging nodig heeft in plaats van alleen in een kamer opgesloten te zitten. Een voor die tijd heel ongebruikelijke visie.”

Om er zeker van te zijn dat de historische gegevens die zij aan het papier toevertrouwde ook klopten, onderhield Helen Edmundson nauw contact met professor John Powell van de Universiteit van Oxford – historicus, arts en deskundige op het gebied van epilepsie. En met Alastair Bruce, die ook als historisch adviseur bij Downton Abbey betrokken was.

Vanaf de set van de nieuwe Downton-film, die in de loop van 2025 in de bioscoop wordt verwacht, vertelt Bruce dat de afkeurende houding van de aristocratie tegenover iemand met epilepsie helemaal niet zo ongewoon en ongebruikelijk was. “Het was cruciaal om een beeld van volmaaktheid naar de buitenwereld uit te stralen. Als er iets mis was met een gezinslid, of als een oudste zoon een medische aandoening had, werd dat strikt geheim gehouden. In dat opzicht was een arts als Ellerby een verademing.”

Downtons Clarkson

Alistair Bruce heeft inmiddels veel ervaring met fictieve historische medische personages. Bij Downton Abbey was hij nauw betrokken bij de totstandkoming en uitwerking van Richard Clarkson, de huisdokter van de eigenaren van het landgoed, de familie Crawley.

“Julian Fellowes realiseerde zich dat als je het verhaal van het wel en wee van een familie gaat vertellen, de priester en de dokter een belangrijke rol spelen. Weliswaar speelde het geloof nauwelijks een rol in Downton, maar voor de rol van de dokter zag hij wel degelijk een cruciale rol weggelegd. Deze heeft namelijk met zowel upstairs, de aristocratische familie, als downstairs, het personeel, te maken.”

De historisch adviseur vertelt dat artsen vanwege hun beroep destijds weliswaar aanzien genoten, maar geen deel uitmaakten van de aristocratische kringen. Dat ze in kostuumdrama’s wel vaak een belangrijke rol toebedeeld krijgen, doet hem persoonlijk goed, laat hij weten. “Via televisiedrama kunnen we hun belangrijke en vaak moeilijke werk in het zonnetje zetten.”