‘Ik zat voortdurend te rekenen’

Sinds ze in 2010 voor het eerst kennismaakte met Endurance, is dierenarts Janneke Schreuder (37) in de ban van deze tak van paardensport. Samen met haar paard Rebel (12) deed ze eind februari mee aan de wereldkampioenschappen Endurance in Abu Dhabi. Met succes, want de WK-debutante eindigde tijdens de langeafstandsrace als 38e van de 119 deelnemers. “Er komt bij deze sport zó veel kijken.”

Goed beschouwd begint voor dierenarts Janneke Schreuder het WK Endurance van februari 2023, een langeafstandsrace voor ruiter en paard van 160 km door de woestijn van Abu Dhabi, al maanden eerder, in eigen land. Zo moet ze – naast de dagelijkse trainingen, haar werk en haar gezin – heel wat regelen, zoals de vereiste exportpapieren voor haar paard Rebel. “Er kwam ontzettend veel bij kijken, dat vergde al de nodige energie.”

Stresstest

Een eerste mentale test vindt plaats op de dag van vertrek, wanneer Schreuder Rebel op Schiphol aflevert voor het transport. “Alle paarden van TeamNL vlogen al op zaterdagmiddag met Etihad vooruit, wij ruiters vertrokken pas ’s avonds. Rebel loslaten was wel even emotioneel, ik was blij toen ik op mijn flight-track-app zag dat zijn toestel veilig was geland.”

Een ‘stresstest’ wacht haar wanneer ze, zelf aangekomen in Abu Dhabi, merkt dat Rebel het plaatselijk aangeboden hooi niet blieft. “Het was geïmporteerd hooi, uit Amerika, want in Abu Dhabi groeit natuurlijk geen gras, daar is alleen maar woestijn. Gelukkig had ik voor de vliegreis eigen hooi meegegeven en kon ik ter plaatse bij een stand nog Europees hooi bemachtigen.”

De openingsceremonie – een en al pracht en praal; in het Midden-Oosten is Endurance als sport heel groot – ondergaat de dierenarts als ‘onwerkelijk’. “Ik kwam in de eerste plaats natuurlijk voor de kampioenschappen, dit was de franje eromheen, maar ik vond het een belevenis om mee te maken, ik heb er wel van genoten.”

Looplust

En dan is daar eindelijk de dag zelf, waarvoor ze in feite al traint sinds 2010, het jaar waarin ze kennismaakte met Endurance. Haar grootste uitdaging tijdens het WK: haar halfbloed Arabier waar nodig inhouden en diens energie zó doseren dat hij zich niet ‘overloopt’. “Niet ieder mens kan een marathon lopen, en hetzelfde gaat op voor paarden en Endurance. Rebel is zo geschikt voor deze sport omdat hij zo’n enorme looplust heeft. Het is tegelijk ook de valkuil waar ik hem als ruiter voor moet behoeden.”

De 160 km die de paarden met hun berijders in de woestijn moeten afleggen, is onderverdeeld in vier rondes van 30 km en twee van 20 km, legt Schreuder uit. “Voordat een paard aan de start mag verschijnen, wordt hij nagekeken door een dierenarts. En tussen alle rondes door wordt hij meteen gekoeld en, zodra zijn hartslag laag genoeg is, iedere keer op een zogenaamde vetgate weer door een dierenarts gecheckt. Alleen als deze een paard ‘fit to continue’ vindt, mag het de race vervolgen. En tijdens de race zelf staan grooms klaar om de paarden geregeld te koelen en drinken te geven, om zo oververhitting en uitdroging te voorkomen. Het is dus echt teamwork.”

En zelfs na het behalen van de eindstreep kan de vlag nog niet meteen uit. “Want ook ná de finish vindt er nog een veterinaire check plaats. Zelfs dan kan een paard nog afgekeurd worden.”

Bodemspecialist

Omdat de organisatie de gesteldheid van Abu Dhabi’s woestijnbodem in november als ‘te zwaar’ beoordeelt, wordt er voor de wereldkampioenschappen nog een bodemspecialist ingevlogen om de tracks zo goed mogelijk te prepareren. “Alles om de kans op blessures bij de paarden zoveel mogelijk te verkleinen. Men had bij het prepareren van de route echt zijn best gedaan, dat kon ik merken.”

Wat ze vooral als zwaar heeft ervaren, was de warmte overdag, zo’n 32 graden. “En de soms lange stukken vals plat in het eindeloze woestijnlandschap. Ik zat voortdurend te rekenen, met name tijdens de eerste rondes was ik heel erg bezig met het doseren van Rebels tempo. Het was fijn dat de bondscoach en dierenarts van TeamNL onderweg op de route stonden en mij konden adviseren – bijvoorbeeld om even het tempo aan te passen – want je wilt een piekhartslag voorkomen.”

Uiteindelijk weet Schreuder met Rebel in iets meer dan elf uur als 38e van de 119 deelnemers succesvol te finishen, dus met een ‘fit en vrolijk’ paard. Bij terugkomst op Schiphol wacht helaas wel een domper. Daar verneemt het Nederlandse team dat een elfjarige merrie, die als 6e is geëindigd, binnen een dag na de race is overleden. “Ik vond het vreselijk toen ik dat hoorde, dat zorgde wel voor een bittere nasmaak. Later in de week bleek er nog een paard te zijn overleden, een tienjarige merrie die als 32e was geëindigd. Het is belangrijk dat de FEI (Féderation Equestre Internationale, red.) uitzoekt wat de doodsoorzaak is geweest. Of er sprake was van doping. Dit mág gewoon niet gebeuren.”

Teamwork

Inmiddels is het back to business voor Schreuder en Rebel. Dat wil zeggen: het duo is weer geregeld in de bossen op de Utrechtse Heuvelrug te vinden, waar ze in de vrije natuur trainen. Want er tekent zich alweer een volgende uitdaging af: het Europees kampioenschap Endurance, dit najaar in Ermelo. Als het duo geselecteerd wordt én Rebel fit is, verschijnen ze aan de start. Het is de sportieve en professionele uitdaging waarvoor ze zich dagelijks inzet.

“Dat is wat ik zo mooi vind aan Endurance. Het is niet zomaar wat rondjes hobbelen. Het is teamwork, niet alleen met je paard, maar ook met andere professionals zoals een inspanningsfysioloog, een teamveterinair en een dierenfysiotherapeut. Er komt zó veel bij kijken. Niet alleen als ruiter, ook als dierenarts kan ik mijn ei er helemaal in kwijt.”