Lucky

Dat alles in huis hebben voor een mooie toekomst die toekomst niet altijd zeker stelt, ervoer tropenarts Rien Brouwer ruim 30 jaar geleden regelmatig tijdens zijn werk in Zambia.

Tekst: Rien Brouwer | Beeld: Marcel Leuning

Zambia, 1986. Ik werk in het ziekenhuis in Isoka. Op een ochtend is er telefoon uit het gezondheidscentrum in Nakonde, zo’n 80 kilometer bij ons vandaan. Daar is een vrouw aan het bevallen, maar de bevalling loopt vast. De clinical officer licht toe dat ze al 24 uur haartjes van de baby zien, maar dat hij eerder geen vervoer kon regelen. ‘Maar nu komt ze eraan.’ 

Als de barende vrouw enkele uren later bij ons is afgeleverd, loop ik naar de operatiekamer waar zij naartoe is gebracht. Ik ga ervan uit dat het kind inmiddels is overleden. Toch luister ik nog even met de stethoscoop en hoor ik tot mijn verbazing een hartje krachtig kloppen. Het kind zit echter klem in het geboortekanaal en ik schat in dat een verlossing met de vacuümpomp of via een keizersnede niet gaat lukken. Ik besluit over te gaan tot een symfysiotomie, waarbij via een sneetje in de buikwand het kraakbenige deel in het midden van het schaambeen door wordt gesneden en er meer ruimte ontstaat. Maar dit is een ingreep die ik alleen ken uit de boeken en van de tropencursus. Ik vertel  aan de twee vroedvrouwen die mij assisteren dat ik een symfysiotomie wil doen, waarna er één zegt: ‘Dat heb ik nog nooit gezien’. ‘Ik ook niet’, denk ik nog.

‘Ik ken de ingreep alleen uit de boeken en de tropencursus’

Tot mijn opluchting verloopt de ingreep soepel en laat het kind direct horen dat het alles goed heeft doorstaan. Moeder vraagt mij of ik hem een naam wil geven. Ik overleg met de hoofdzuster en we komen uit bij Lucky. De jongen had immers geluk dat uiteindelijk vervoer geregeld kon worden en dat er iemand in het ziekenhuis was die hem kon verlossen.

Lucky groeide op in Nakonde, maar een enkele keer zag ik hem bij ons in Isoka. Hij ontwikkelde zich tot een stevig kind met pit. Tot er op een dag opnieuw een telefoontje kwam uit Nakonde: Lucky (ook wel Lucky Brouwer genoemd) was al een paar dagen erg ziek; malaria met hoge koorts. Ze konden eerder geen vervoer regelen, maar nu kwam hij eraan. Bij aankomst in het ziekenhuis overleed hij binnen een minuut onder mijn handen. Ik was verdrietig, boos, gefrustreerd en had moeite om mijn tranen te bedwingen. Iedereen in het ziekenhuis was aangeslagen.

Later bedacht ik dat Lucky eigenlijk een metafoor was voor Afrika: alles in huis voor een mooie toekomst, maar door allerlei omstandigheden in de knop gebroken.

Iedere medisch professional heeft wel een patiënt (gehad) die hij of zij nooit vergeet. Omdat de omstandigheden zo bijzonder waren, het behandeltraject aangrijpend, of juist omdat zich iets grappigs voordeed in het contact. In deze reeks leest u hun verhalen.

Delen