Met een flamingo en een missie

Als dierenarts helpt Odette Doest niet alleen zieke en gewonde dieren op Curaçao, ook zet ze zich met hart en ziel in om bewustwording te creëren bij jong en oud om goed voor de natuur en het milieu te zorgen. Dat doet ze al twintig jaar en sinds een paar jaar krijgt ze daarbij hulp van Bob, misschien wel de bekendste flamingo ter wereld. Arts en Auto volgde dit kleurrijke duo op hun missie.

Het is nogal een merkwaardige verschijning als Odette Doest (49), iets later dan gepland, bij het kinderdagverblijf in een buitenwijk van Willemstad uit haar auto stapt. De tas die ze draagt is namelijk niet een typische dierenartstas. In deze tas zit Bob, de bekendste flamingo van Curaçao en ver daarbuiten. Bob kwam enkele jaren geleden in het leven van Doest, nadat hij tegen een hotelraam was gevlogen. Ze haalde hem op bij het hotel, dat zich geen raad wist met het gewonde beest.

Maandenlang heeft Doest hem verzorgd. Hij was meer dood dan levend. Al snel werd duidelijk dat Bob in het wild niet zou overleven en dus bij Doest zou moeten blijven. Dit komt mede door een aandoening aan zijn poten, waardoor hij meer schuifelt dan loopt. “Om te kunnen vliegen moet een flamingo een aanloop kunnen nemen en dat kan Bob niet meer”, vertelt de dierenarts. “Wij vangen meestal dieren op om ze uiteindelijk weer in het wild uit te zetten, maar bij Bob is dat onmogelijk.”

Het beest werd zo tam, dat naar verloop van tijd het idee ontstond om hem eens mee te nemen naar een kleine klas met kinderen, om te zien hoe hij daarop zou reageren. Die reactie was zo goed dat Doest en Bob sindsdien met enige regelmaat op pad gaan. “Ik verzorg presen­taties op scholen en kinderdagverblijven om kinderen te leren over de flora en fauna in het Caribisch gebied, en vooral ook over wat zij zélf kunnen doen om die te beschermen. Die presentaties geef ik ook voor groepen toeristen.”

Helpende handjes

Deze morgen is Doest te gast bij kinderdagverblijf Helpende handjes, waar ze een presentatie van een klein uur zal geven aan zo’n veertig kinderen, die vol spanning op haar wachten. Ook baby’s zitten in kinderstoelen klaar om de bijzondere vogel van dichtbij te bewonderen. Als Doest binnenkomt en met de roze schoonheid op een stoel voor de kinderen plaatsneemt, heeft ze meteen alle aandacht. Ze stelt zich kort voor en vertelt dat ze Bob uit de tas zal halen en hem dan zal laten rondlopen. “Schrik niet als hij met zijn vleugels wappert, want dan is hij best groot. Maar als wij geen onverwachte bewegingen maken, zal hij niets doen. Wees dus niet bang, maar kijk vooral goed.” Zo geschiedt. Bob wordt bevrijd en gaat voorzichtig schuifelend op ontdekkingstocht. Een paar kinderen deinzen terug als hij in de buurt komt, maar over het algemeen kan Bob vooral op aandachtige en verwonderde blikken rekenen. Hij heeft ze ingepalmd. Simpelweg door er te zijn.

Doest heeft een eigen praktijk aan de rand van Willemstad, maar ze is niet het type dierenarts dat zich alleen bekommert om dieren met een baasje. Juist ook dieren zonder baasje zijn bij haar van harte welkom. Die bewogenheid zat er al vanaf jonge leeftijd in. “Ik herinner mij dat ik als kind al gewonde vogels verzorgde en dat doe ik dus nog steeds.” Al twintig jaar lang besteedt ze een aanzienlijk deel van haar tijd aan het behandelen en rehabiliteren van gewonde wilde dieren. Je kunt gerust spreken van een roeping, want ze rent zich spreekwoordelijk de benen uit haar lijf om dieren te kunnen helpen.

De zorg aan wildlife doet Doest deels op eigen kosten, al heeft ze in 2015 de stichting Fundashon Dier en Onderwijs Cariben opgericht om transparanter te kunnen maken wat ze voor wildlife doet, en zodat mensen haar kunnen steunen.

Een deel van de inkomsten voor deze stichting komt binnen via de presentaties die Doest op tal van plekken verzorgt. “Het is hard werken, want de kosten die we maken aan voedsel om al de beesten op te vangen, rijzen de pan uit. Het is bijna niet meer rond te krijgen. Heel veel mensen vinden het heel mooi wat we doen en dieren als Bob spreken ook tot de verbeelding. Toch staan er maar weinigen bij stil hoeveel geld het kost om dieren op te vangen. Het is ook niet vrijblijvend, want we kunnen moeilijk dieren weigeren en je weet nooit hoelang je een dier moet opvangen. Elk dier is van waarde en dat is ook iets dat we willen uitstralen. Als je een gewond dier ziet, weet dan dat je hem niet hoeft te laten creperen, maar dat er een plek is op het eiland waar je hem naartoe kunt brengen zonder dat je bang hoeft te zijn dat je zelf voor de kosten opdraait.”

Ouders gecorrigeerd

Aan de hand van Bob vertelt Doest in het kinderdagverblijf hoe jong en oud zorg kan dragen voor het welzijn van onder andere flamingo’s. “Alleen al door plastic weg te gooien en niet te laten slingeren in de natuur, help je dieren. Maar ook door niet te dicht bij beesten te komen, want dat levert ze stress op.” De kinderen knikken en Doest weet dat deze boodschap bij sommige kinderen indruk maakt. Een week later vertelt ze bij een presentatie aan toeristen hoe ze van ouders soms terugkrijgt dat ze door hun kinderen worden gecorrigeerd. “Dan gooien ze plastic uit het raam van de auto en krijgen ze van hun kinderen te horen dat ze dat nooit meer mogen doen, want dat heeft dokter Doest gezegd met Bob op haar schoot.” De dierenarts glimlacht. “Ons werk heeft dus effect en ik zie op het eiland dat er anders met dieren en de natuur wordt omgegaan dan pak ’m beet twintig jaar geleden. Al is er nog een wereld te winnen, dus ik ben bang dat ik mijn hele leven zal doorgaan met dit werk.”

Het belangrijkste dat Doest wil doorgeven, is dat dieren van waarde zijn, hoe klein of groot ze ook zijn. Meestal neemt ze ook andere vogels of dieren mee naar presentaties en laat ze kinderen de beesten van dichtbij bekijken om details goed te kunnen observeren. “Een veelvoorkomende roofvogel op dit eiland is de Warawara of Caracara. Als je zo’n vogel van dichtbij bekijkt, zie je hoe groot de wimpers zijn. Ze hebben geen mascara nodig, zullen we maar zeggen. Ik hoop dat zo’n ontmoeting zorgt voor verwondering en dat dit leidt tot respect en betere zorg voor onze aarde en de medebewoners op aarde in de vorm van dieren.”

Nabijheid door afstand

Al is de ironie dat de nabijheid van Bob ten opzichte van de kinderen, in het wild dus níet nagestreefd moet worden. Daar geldt veel meer nabijheid door afstand te houden. Nog te vaak ziet Doest met name toeristen die de zoutpannen inlopen om daar dicht bij flamingo’s te komen voor de ideale Instagramfoto. Ze zucht en schudt haar hoofd. “Blijkbaar moeten we de boodschap alsmaar blijven herhalen, omdat die niet zomaar beklijft. Probeer afstand te houden en raak dieren nooit zomaar aan.”

De achtjarige jongen die bij de toeristen­presentatie aanwezig is, knikt gehoorzaam en herhaalt de woorden richting zijn tweejarige zusje. Ze knikt en wijst naar Bob, maar Bob is vooral bezig met een gekko die samen met hem van het voer geniet. Ze doen elkaar geen kwaad, maar genieten met elkaar van het goede. Alsof ze de mensen willen laten zien hoe het ook kan.