Operatieve zorg verbeterd

Door betere naleving van professionele normen en richtlijnen is de operatieve zorg in Nederlandse ziekenhuizen de afgelopen vijf jaar aantoonbaar verbeterd, al blijft inspectiedruk wel nodig. Dat concludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) op basis van het laatste van vijf onderzoeken naar de veiligheid van het operatieve proces.

Het operatieve proces in ziekenhuizen is één van de meest risicovolle processen, met de hoogste kans op schade bij de patiënt. Om die reden doet de inspectie al jaren onderzoek naar het operatieve proces om risico’s voor de patiënten te verminderen en de patiëntveiligheid structureel te verbeteren. De inspectie kijkt daarbij naar de naleving van de voorwaarden voor verantwoorde zorg en naar de manier waarop ziekenhuizen met grote risico’s in het proces omgaan.

De kwaliteitsverbetering is vooral tot stand gekomen door de invoering van de time-outprocedure (het vlak voor de start van de operatie met het gehele operatieteam controleren van de operatiebenodigdheden, en naam en geboortedatum van de patiënt), het beter tellen van gebruikte operatiematerialen en een sterk verbeterd infectiepreventiegedrag. Voor deze maatregelen hebben betrokken professionals goede richtlijnen ontwikkeld.

De medicatieveiligheid blijft nog een zorgelijk punt waarop de inspectie actief zal blijven toetsen. Ook blijft er aandacht nodig voor de invoering van de richtlijn preoperatief traject. De invoering van de richtlijn verloopt voorspoedig, maar deze is nog nergens volledig operationeel. Met name de invoering van de zogeheten stopmomenten is nog niet in orde. De stopmomenten zijn ingebouwd om te controleren of de patiënt de benodigde stappen in het proces heeft doorlopen.

Opnieuw is voor de inspectie zichtbaar geworden dat waar de raad van bestuur en het bestuur van de medische staf zij aan zij optrekken, de beste en snelste resultaten worden geboekt in het realiseren van veilige zorg en het beperken van patiëntschade. Voor sommige ziekenhuizen blijft aanhoudende en intensieve inspectiedruk nodig om verder te verbeteren. De inspectie heeft ziekenhuizen die het noodzakelijke tempo van verandering niet realiseerden, gestimuleerd en af en toe gedwongen om dit tempo te verhogen. Daarbij is niet gerust voordat alle geconstateerde tekortkomingen in de 30 onderzochte ziekenhuizen waren opgelost.

De NVZ vereniging van ziekenhuizen laat in een reactie weten tevreden te zijn met het onderzoek. Roelf de Boer, voorzitter van de NVZ, is blij dat de onderzoeken en rapporten van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) een positieve lijn vertonen: “Ziekenhuizen zijn voortdurend bezig de zorg nog veiliger te maken. Met deze resultaten bewijzen ze niet alleen dat de wil er is, maar dat er ook daadkrachtig gehandeld wordt.”

Wel vindt De Boer, net als de IGZ, dat ziekenhuisbesturen feller moeten zijn op verdere verbetering van medicatieveiligheid en communicatie en overdracht. “Als ik het IGZ rapport lees, is daar nog veel winst te behalen. Het is bijvoorbeeld erg belangrijk dat er keer op keer gekeken wordt of patiënten wel de juiste medicijnen en de juiste hoeveelheid krijgen toegediend. Check, check, dubbelcheck, dat is wat we moeten doen. Het betekent niet dat het steeds maar fout gaat. Het proces van dubbelcheck kan en moet beter om risico’s nog verder uit te sluiten.”

Het volledige rapport kan hier worden gedownload.

[Bron: Inspectie voor de Gezondheidszorg]