Richard de Leeuw (1937 – 2022)

Op 5 december 2022 overleed in Amsterdam Richard de Leeuw, oud-neonatoloog. De Leeuw werd op 27 maart 1937 in Amsterdam geboren. Hij studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam en koos de opleiding tot kinderarts.

Richard de Leeuw trouwde in 1962 met Rita Tasche en samen kregen zij drie kinderen: Raoul, Michel en Andrea. In 1965 betrad hij als kinderarts in opleiding voor het eerst de couveuseafdeling in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Later zei hij daarover: “Het was hard werken en we hadden veel nacht- en weekenddiensten, maar toch is daar mijn keuze voor dit vak geboren.”

De Leeuw stond aan de wieg van de zogeheten sociale neonatologie, waarbij niet alleen oog was voor de pasgeborene, maar ook voor de ouders en de familie. Zo is hij bekend vanwege de introductie van de kangoeroe-methode op de couveuse-afdeling, waarbij het kind op een intieme manier contact maakt met de huid van de ouders. De Leeuw was eind jaren zeventig ook een van de initiatiefnemers van de Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (later Care4Neo).

Richard had nooit ruzie of conflicten en werd nooit boos

Volgens gynaecoloog Hajo Wildschut, die voorheen met De Leeuw samenwerkte, stond de neonatoloog bekend als een beminnelijk man, die altijd op rustige toon sprak: “Door patiënten werd hij vaak getypeerd als een ‘lieve dokter’. Richard had nooit ruzie of conflicten en werd nooit boos. Hij was toegewijd en stond bekend als harde werker. Hij was altijd makkelijk toegankelijk, ook ’s nachts.”

Zijn directe collega, oud-hoogleraar neonatologie Nanny Koppe, memoreert De Leeuws humor. “Ik weet nog dat er een assistent verloskunde was die kampte met een geïnfecteerde duim. Toen ik aan Richard vroeg hoe het met deze arts was, antwoordde hij: ‘O, ze loopt van Lagendijk naar Hogendijk’. Dit waren de namen van respectievelijk de chirurg en de bacterioloog in ons ziekenhuis.” Verder roemt Koppe De Leeuws nauwgezetheid. “Hij werkte heel precies. Zo weet ik nog dat hij in de jaarverslagen alle kinderen keurig geteld had. En je kon erop rekenen dat het klopte.”

Hij is bekend vanwege de introductie van de kangoeroe-methode

De Leeuw was ook zeer betrokken bij ethische vragen rond het doorbehandelen van prematuren. Wildschut: “Hij was van de Amsterdamse school die vond dat je niet te ver moest gaan. Hij wilde niet dat artsen te veel uit zouden zijn op spectaculaire successen op de grens van de levensvatbaarheid van een kind.”

De Leeuw was evenwel trots op hoe de neonatologie zich in de loop der jaren ontwikkeld had. Zijn afscheidscollege in 1999 droeg de titel 35 jaar neonatologie, of hoe een gewone couveuseafdeling een neonatale intensivecareafdeling werd. In dat jaar werd ook de Richard de Leeuwprijs ingesteld.

Richard de Leeuw overleed op 5 december 2022, na een kort ziekbed, vermoedelijk aan de gevolgen van een bacteriële infectie.