Schmitz versus Snijders – Maart 2022
Hij is chirurg en opleider, zij is net klaar met haar opleiding tot chirurg. In een duocolumn bespreken Roderick Schmitz en Heleen Snijders relevante zorgthema’s, tegenstellingen én taboes.
Ha Heleen,
Grappig klonk het zoals jij jezelf presenteerde tijdens het kennismakingsinterview voor Arts en Auto vorige maand: ‘Ik ben van de moraalpolitie!’. Je lachte daar hard bij, alsof je wilde zeggen dat dat wel het laatste is wat we nodig hebben in onze veilige Goudse opleidingscultuur. Het voelde als een compliment naar de hele opleidersgroep. Al maken wij als opleiders natuurlijk ook weleens een grapje. Daar moest ik aan denken toen het grensoverschrijdende gedrag bij dé talentenjacht van Nederland aan het licht kwam. Ik voel mij niet naïef, maar dat dit in deze omvang voorkomt, had ik niet voor mogelijk gehouden.
Macht corrumpeert en dat doet het niet alleen in de wereld van glitter en glamour. Het blijkt in onze sector niet anders te zijn, bleek eerder uit een enquête van Medisch Contact waaraan meer dan 3.500 artsen en geneeskundestudenten meededen. De slachtoffers waren voornamelijk vrouwelijke coassistenten en specialisten in opleiding en in verreweg de meeste gevallen stond de dader hoger in de hiërarchie. Melden, melden, melden, horen we veelal en het Amsterdam UMC heeft hiervoor zelfs een app gelanceerd, alsof dat de oplossing van het probleem zou zijn. Maar is dat zo? Is de moraalpolitie wel de oplossing van dit probleem?
Beste Roderick,
Hoewel mij een dergelijke omvang van grensoverschrijdend gedrag geenszins verbaast, kan ik me voorstellen dat jij wel geschrokken bent. Ik kan je deze naïviteit niet kwalijk nemen. Jij, een mannelijk chirurg van tegen de zestig, bent in je carrière waarschijnlijk niet of nauwelijks zelf slachtoffer geweest van seksuele intimidatie of grensoverschrijdend gedrag. Of toch wel? Heeft het machtsvertoon wat aan de basis ligt van deze intimidatie ook nadelige gevolgen voor jou?
Ik durf met enige stelligheid te zeggen van wel. Dergelijke onveilige hiërarchische structuren zijn ook voor jou als chirurg, opleider en kwaliteitsverbeteraar een directe bedreiging. Binnen een veilige cultuur durf je immers je ideeën te delen en je twijfels of fouten te erkennen, iets wat onlosmakelijk verbonden is met patiëntveiligheid en leerklimaat. Dus als je mij vraagt: een meldkamer, een app, een vertrouwenspersoon of een moraalpolitie? Allemaal goed, maar dit alles werkt alleen als de personen die iets willen melden, zich veilig genoeg voelen om dat ook daadwerkelijk te doen. En dat vergt helaas nog een flinke cultuurverschuiving op veel plekken, zowel binnen als buiten het ziekenhuis.
