Willem Kolff

Wie heeft de grootste betekenis (gehad) voor de Nederlandse zorg? In aanloop naar het VvAA-jubileum stelden we u die vraag. Leden droegen in totaal maar liefst 374 namen aan. Op nummer 2 van de VvAA-top 100: Willem Kolff (1911-2009).

Het is moeilijk voor te stellen hoeveel levens Willem Kolff met zijn uitvindingen, waaronder de kunstnier en het kunsthart, heeft gered. Tientallen miljoenen, zoveel is zeker. Kolffs erfenis als een van de belangrijkste medische pioniers van de 20e eeuw is onmiskenbaar, vinden veel Arts en Auto-lezers. En toch is zijn naam buiten de geneeskunde nauwelijks bekend. Willem Johan Kolff – roepnaam Pim – wordt op 14 februari 1911 geboren in een hotelkamer in Leiden.

Op zijn 26e studeert hij af als arts en gaat hij aan de slag op de interne afdeling van het Academisch Ziekenhuis in Groningen. Daar ziet hij een jaar later een boerenzoon sterven aan een chronische nierontsteking. Onverdraaglijk vindt hij het dat verder gezonde nierpatiënten overlijden, enkel omdat het reinigend vermogen van hun organen tekortschiet.

De plaatselijke Ford-dealer levert hem een waterpomp, die de kunstnier aandrijf

Een levenslange missie is geboren. Tijdens de oorlogsjaren is Kolff actief in het verzet. Door ziektes te simuleren, helpt hij meer dan 800 Joden, verzetsmensen en tewerkgestelden aan de Duitsers te ontsnappen. Intussen werkt hij in het stadsziekenhuis in Kampen aan een kunstnier. De plaatselijke Ford-dealer levert hem een waterpomp voor de aandrijving.

Op 17 maart 1943 is het historische moment daar en voert Kolff de allereerste hemodialyse uit bij een patiënt. Omdat in het naoorlogse Nederland er te weinig middelen voor onderzoek zijn, emigreert Kolff in 1950 met zijn gezin naar de VS. Zes jaar later brengt hij de eerste hart-longmachine op de markt.
Vervolgens begint hij aan zijn tweede grote levenswerk: de ontwikkeling van een kunsthart. Het duurt tot 1982 voordat het voor het eerst bij een mens wordt ingebracht.

Zijn succes is voor Kolff geen reden om op zijn lauweren te rusten. Tot zijn 93e werkt hij iedere dag. Hij overlijdt op 11 februari 2009, net geen 98 jaar oud. Zijn as ligt begraven bij het voormalige stadsziekenhuis in Kampen.

Bekijk de complete uitslag van de VvAA-top 100

Bron: Willem Kolff Stichting