Wetswijzigingen verplichte jaarverantwoording

Demissionair VWS-minister Conny Helder gaat twee wetswijzigingen doorvoeren die de omvang van de openbare jaarverantwoordingsplicht voor kleinere zorgaanbieders beperken. VvAA-adviseur Erik van Dam hamert erop dat dit lang niet alle problemen oplost. “Het zijn halve pleisters.”

Eind maart heeft de Tweede Kamer twee amendementen van GroenLinks-PvdA aangenomen over de openbare jaarverantwoordingsplicht. Het eerste maakt het mogelijk afzonderlijke regels voor microzorgaanbieders (zie kader) te stellen. Hiermee kunnen de vragenlijsten voor deze groep worden gereduceerd tot drie vragen (over identiteit, aantal zorgverleners en aantal cliënten). Ook hoeven zij straks de jaarverantwoording (gedeeltelijk) niet openbaar te maken.

Het tweede amendement regelt dat bestaande microzorgaanbieders automatisch, van rechtswege, een vergunning krijgen. Nu is het nog zo dat zij deze vergunning moeten aanvragen. “Het is goed dat kleinere zorgaanbieders worden ontzien,” zegt VvAA-adviseur Erik van Dam, “maar dit zijn halve pleisters. Ten eerste is nog onduidelijk hoe de wetswijzigingen er precies uit komen te zien. Wat betekent ‘gedeeltelijk niet openbaar maken’? Moeten kleine zorgaanbieders wel of geen financiële jaarverantwoor­ding aanleveren? Daarnaast spelen er allerlei al langer bekende praktische problemen die níet worden aangepakt. Zo hebben zorgaanbieders die al wel hun jaarverantwoording hebben moeten aanleveren, op sommige punten de door het CIBG gevraagde informatie gewoonweg niet voor handen.”

Geen onderzoek (onbedoelde) effecten jaarverantwoording

Het stoort Van Dam daarom dat onlangs desgevraagd bleek dat VWS toch geen commissie gaat instellen, zoals eerder aangekondigd, om de (onbedoelde) effecten van de jaarverantwoording te onderzoeken. “Omdat de minister vorig jaar de pauzeknop heeft ingedrukt, zou er niet genoeg te evalueren zijn. Vreemd, want nieuwe en van rechtspersoon gewisselde zorgaanbieders hebben wél hun verantwoording aangeleverd. Dat maakt dit juist hét moment voor een evaluatie. Dan kun je van de opgedane ervaringen profiteren vóórdat de grote groep aan de beurt is.”

En die grote groep komt eraan. De ingelaste pauze stopt per 1 januari, wat betekent dat alle WMG-zorgaanbieders vóór 1 juni 2025 moeten rapporteren over 2024. “Wij hebben al vaker bij VWS aangegeven dat het onhaalbaar is voor dienstverleners in de zorg om in zo’n korte periode voor zo veel zorgaanbieders een valide jaarverantwoording op te leveren”, zegt Van Dam. “En hoe die amendementen ook ingevoerd worden, dat blijft zo. We moeten stoppen met pleisters plakken en naar een structurele oplossing die werkbaar is én bijdraagt aan het gestelde doel.”