Mag u een behandelrelatie per direct beëindigen?
Kan een zorgprofessional een behandelingsovereenkomst per direct beëindigen? En zo ja, onder welke voorwaarden? Deze vraag speelde onlangs in een tuchtzaak bij het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Amsterdam.
Een patiënt van een orthodontist had een tuchtklacht ingediend nadat de orthodontist haar niet meer wilde behandelen. De orthodontist vond dat haar partner een onveilige situatie had gecreëerd met verbaal agressief gedrag.
Wat was er gebeurd?
De patiënt was met haar partner bij een consult van de orthodontist. Zij gaf aan het idee te hebben dat de orthodontist zonder haar toestemming het behandelplan had aangepast. Hierdoor duurde het volgens haar langer dat haar tanden op de juiste plek kwamen te staan. Haar partner mengde zich in het gesprek. Daarbij werd hij dusdanig verbaal agressief dat de orthodontist een onveilige situatie zag ontstaan. Om die reden verzocht hij het stel de praktijk te verlaten.
De patiënt reageerde dezelfde dag per e-mail dat zij niet de kans had gekregen om aan te geven waarom zij minder tevreden was over de behandeling en dat zij graag wilde overleggen. De orthodontist mailde terug dat het vertrouwen in de samenwerking en het gevoel van veiligheid was beschadigd en de behandelingsovereenkomst daarom niet werd voortgezet. De patiënt betwistte na het voorval dat haar partner ongewenst gedrag had getoond. De orthodontist hield vast aan de opzegging en weigerde de behandeling voort te zetten. Hierop diende de patiënt een tuchtklacht in.
Gewichtige reden
Het tuchtcollege geeft aan dat een zorgverlener een behandelingsovereenkomst niet kan opzeggen, tenzij hier een gewichtige reden voor is. In de notitie van beroepsorganisatie KNMT staat dat de behandelingsovereenkomst met onmiddellijke ingang kan worden beëindigd als sprake is van ernstige gevallen. Hieronder vallen grensoverschrijdend gedrag, lichamelijk geweld zoals slaan/spugen, dreigen met geweld, of dreigen om een behandeling af te dwingen.
Ook kan de behandelingsovereenkomst worden beëindigd bij ‘overige gewichtige‘ redenen, zoals verbaal geweld, gebruik van krachttermen, seksuele intimidatie of onwelwillend, onbeleefd en lomp gedrag. Bij overige gewichtige redenen moet de orthodontist de patiënt eerst wel minstens twee keer hebben verzocht het gedrag te veranderen, met een (schriftelijke) waarschuwing dat hij de behandelingsovereenkomst kan beëindigen als dat niet gebeurt.
Beëindigt hij de behandelingsovereenkomst daadwerkelijk, dan geldt daarbij een opzegtermijn van een maand. Daarnaast moet de orthodontist acute tandheelkundige hulp blijven bieden en is het aan hem om in overleg met de patiënt een tijdelijke andere orthodontist te zoeken totdat de patiënt een nieuwe orthodontist heeft gevonden.
Eenzijdige beëindiging
Het tuchtcollege oordeelt dat op basis van de feiten (waarover partijen het niet eens zijn) niet kan worden vastgesteld dat er sprake is van een ‘ernstig geval’ dat zonder meer een onmiddellijke beëindiging rechtvaardigt. Wel staat de verbale agressie van de partner van de patiënt vast en was er daarom sprake van een gewichtige reden.
De orthodontist heeft de patiënt echter niet gewaarschuwd voor de consequenties als het gedrag van de partner van de patiënt zou aanhouden. Hij drong ook niet aan op een nader gesprek met patiënt en partner, en onderzocht niet of de vertrouwensrelatie kon worden hersteld. Daarmee bleef ook een schriftelijke bevestiging aan de patiënt uit en een vastlegging in het dossier.
Het tuchtcollege rekent het de orthodontist aan dat hij zich hiervoor onvoldoende heeft ingespannen nadat de patiënt aandrong op overleg. Ook vertelde hij haar niet dat hij nog noodzakelijke hulp zou verlenen. De orthodontist heeft de overeenkomst eenzijdig beëindigd zonder waarschuwing en overgangstermijn. Het tuchtcollege acht de klacht voor dit klachtonderdeel daarom gegrond. De orthodontist krijgt een waarschuwing.
Zorgvuldigheid
De beslissing van het tuchtcollege laat zien dat de zorgprofessional bij de opzegging van een behandelingsovereenkomst zorgvuldig te werk moet gaan. Ook de vastlegging van de gemaakte afspraken en waarschuwingen zijn van groot belang.
Lees de complete uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Amsterdam.
1 reactie
De KNMT-richtlijnen zijn hier volstrekt duidelijk. De orthodontist had wat terughoudender moeten zijn. De emoties laten neerdalen en vervolgens de richtlijnen moeten bekijken. Dan had deze collega kunnen weten dat er geen grond was om de behandelrelatie te beëindigen en was een gang naar het tuchtcollege niet nodig geweest. Ben voorzichtig met het direct handelen ook al lopen de emoties en stress soms hoog op. Laat alles enkele dagen bezinken en neem dan pas stappen. Bovendien had de orthodontist altijd bereid moeten zijn om noodhulp te verlenen. Het lijkt mij redelijk om dan van de patiënte te vragen om de partner buiten de praktijk te laten (er is natuurlijk geen behandelingsovereenkomst met de partner).
drs.Rob C.M.van Gorp
10 januari 2023 / 18:23