De Kanter en Dekker: medische alliantie tegen tabaksindustrie
Longartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter – deze week in het nieuws omdat de Alliantie Nederland Rookvrij de samenwerking met hen verbrak – hebben donderdag 28 maart tijdens een multidisciplinaire bijeenkomst over de effecten van tabaksrook opgeroepen tot het oprichten van een antirook-alliantie van medici.
Bij de bijeenkomst waren artsen uit 20 medische disciplines aanwezig. In korte presentaties brachten zij de effecten van roken op alle delen van het lichaam onder de aandacht van collega’s uit andere specialismen.
Onder het motto ‘Those who have the privilege to know, have the duty to act’ opende Dekker de bijeenkomst, daarmee al even een voorschotje nemend op de oproep (later op de avond) tot het vormen van een medische alliantie tegen de tabaksindustrie. Doel van de alliantie is om als gezamenlijke zorgprofessionals druk uit te oefenen op de overheid om maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat jongeren niet met roken kunnen beginnen.
Doel: ervoor zorgen dat jongeren niet met roken kunnen beginnen
“We weten dat drie maatregelen ervoor zorgen dat jonge mensen niet gaan roken”, stelde Wanda de Kanter tijdens de discussie, na afloop van de presentaties. “Een veel hogere prijs, een veel beperktere toegankelijkheid en heel goede preventiecampagnes. Die boodschap zouden wij als dokters met zijn allen naar Den Haag moeten brengen. ”
Overigens was ook de Alliantie Nederland Rookvrij vertegenwoordigd in de zaal. Kort reageerde de nieuwe directeur/coördinator Suzanne Katus nog op de commotie in de media van de afgelopen dagen rond het verbreken van de banden met Dekker en De Kanter. Zij stak nadrukkelijk de hand uit naar de longartsen en stelde dat de alliantie graag samen wil werken, omdat uiteraard hetzelfde doel wordt nagestreefd.
3 reacties
De afgelopen decennia is het moeilijk gebleken om de medische sector te motiveren om zich meer in te spannen om het roken van tabak terug te dringen. Desondanks heeft een aantal bevlogen activistische individuele artsen wel een belangrijke rol gespeeld in de tabaksontmoediging in ons land. Gelukkig lijkt het er sinds kort op dat artsen zich op grote schaal keren tegen het roken van tabak. De spreekkamer en de operatie kamer zijn natuurlijk ook bij uitstek de plekken waar de ernstige gevolgen van roken worden gezien.
Enkele voorbeelden van recente activiteit van artsen buiten de spreekkamer. De Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) heeft in 2016 een formeel standpunt over tabaksontmoediging ingenomen, en heeft zelfs op 31 mei 2017, Wereld Niet Roken Dag, samen met de Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN) en Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) het eerste landelijke congres Maak de zorg rookvrij! georganiseerd. Tijdens dit congres hebben bovendien acht koepels, waaronder het Netwerk Verslavingszorg van Verslavingskunde Nederland (VkN), GGZ Nederland, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), GGD GHOR, de Vereniging van Bestuurders in de Gezondheidszorg (VNZD), en AJN Jeugdartsen de intentie uitgesproken om de zorg rookvrij te maken. De eerste, voorheen doorrookte, gesloten jeugdzorgorganisatie werd in 2014 volledig rookvrij; inmiddels hebben meerdere ziekenhuizen reeds een rookvrij terrein en werken tientallen er naar toe (www.rookvrijezorg.rokeninfo.nl). Langzaam maar zeker komt daarbij het besef dat ook aan het bed en in de spreekkamer veel actiever rokers geholpen moeten bij het stoppen met roken. In het Nationaal Preventieakkoord (2018) is afgesproken dat in 2025 de gehele zorg rookvrij is. In 2020 is de verslavingszorg reeds rookvrij, en loopt hierin als verslavingsexpert (logischerwijs) voorop. Dit laatste is een teken dat we als land eindelijk beginnen te erkennen dat tabaksverslaving een echte verslaving is, net als alcoholisme en heroïneverslaving. In 2017 heeft verder het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) een activistisch wetenschappelijk boekwerk over roken uitgegeven getiteld ‘Tabak van Tabak’, en heeft het een belangrijke rol gespeeld in de Strafzaak tegen de Tabaksindustrie. Dokters en verpleegkundigen in het gehele land hebben posters van Sick of Smoking opgehangen. 20 verenigingen van medici en paramedici hebben mede-aangifte gedaan tegen de tabaksindustrie, net als meerdere zorginstellingen en zelfs de verslavingszorgsector. Tenslotte zijn steeds meer individuele artsen en andere zorgverleners actief met het rookvrij maken van hun eigen praktijk of zorgorganisatie, en zelfs buiten werktijd zijn steeds meer actief binnen de Rookvrije Generatie Beweging, bijvoorbeeld door de eigen sportclub of de school van de kinderen rookvrij te maken. Artsen zijn betrokken bij het besluitvormingsproces van grote ondernemingen, zoals KPN Nederland en de Lidl, om stappen richting rookvrij te nemen. Artsen openen tabaksvrije Lidl-filialen en steeds meer artsen zijn betrokken bij de politieke lobby op dit thema. Meerdere dokters spannen zich zelfs in om hun volledige dorp (e.g. Ureterp en Abcoude) of stad (e.g. Groningen, Leiden, Venlo en Amsterdam) rookvrij te maken. Steeds meer dokters verschijnen in kranten, tijdschriften, radio en tv- programma’s en zelfs in de bioscoop in een filmpje waarin ze in witte jas rokers aanspreken op straat. Ook wordt er geijverd om de stoppen met roken zorg sterk te verbeteren; veel medici en paramedici zijn bijvoorbeeld verenigd in de Taskforce Rookvrije Start (www.rookvrijestart.rokeninfo.nl) om specifiek voor zwangere vrouwen en hun partners alle noodzakelijke maatregelen te nemen om de zorg te optimaliseren en te zorgen dat niet meer elke week een ongeboren kind overlijdt ten gevolge van het roken van de moeder. Het is teveel om op te noemen, maar met zekerheid kan geconcludeerd dat artsen als Wanda de Kanter, Pauline Dekker, Trudi Tromp-Beelen en Paul van Spiegel al lang niet meer alleen staan!
In het verleden (1993 – 2008) was de medische sector op dit thema goed verbonden in de Medische Alliantie tegen het Roken. Haar taken zijn in 2008 overgenomen door o.a. het Partnership Stop met Roken, mede omdat het destijds te moeilijk bleek te zijn om medici en paramedici te blijven motiveren om actief te blijven in tabaksontmoediging.
Het werk was in 2008 echter nog lang niet af! Er roken nu nog steeds ruim 3 miljoen Nederlanders. Dat zien we aan de 20.000 overlijdens per jaar, elk half uur één persoon, waaronder, elke week één ongeboren kind. Dat zien we aan die 75 kinderen die elke dag nog beginnen te roken en aan de honderdduizenden die ziek zijn geworden van het roken. Het werk is nog lang niet af! We moeten, zoals Wanda en Pauline terecht in de media zeggen, nog veel sneller gaan dan we gaan!
Het voorstel om, nu evident het tij is gekeerd, de Medische Alliantie tegen het Roken weer op te richten om als netwerkorganisatie zo optimaal en krachtig mogelijk als gehele medische sector samen te kunnen bijdragen aan tabaksontmoediging in Nederland, maar ook daarbuiten, is nodig en dus heel verstandig!
We zijn als medici ‘sick of smoking’, en hebben “tabak van tabak”. We gaan daarom voor een Rookvrije zorg, en een Rookvrije Generatie! Het Nederlands Rookalarm staat duidelijk aan en Eindspel tabak lijkt echt begonnen! Laten we er dan ook SAMEN vol voor gaan!
Ik sluit me aan bij de Medische Alliantie, u toch ook?!
Robert van de Graaf
28 maart 2019 / 00:27Uiteraard sluit ik me aan.
( Een andere discussie misschien, maar: toont dit voorbeeld niet aan hoe beperkt het poldermodel is?
Het maaiveld? Verborgen agenda’s? )
Petje af voor deze twee longartsen.
W. de Vries
28 maart 2019 / 21:12zie mijn reactie op medisch contact van gisteren in de blog van André Weel
Drs. R. Koster
3 april 2019 / 01:32